უწმინდესმა პატრიარქმა კირილემ უხელმძღვანელა უმაღლესი საეკლესიო საბჭოს მორიგ სხდომას

სსკგ-ის კომუნიკაციის სამსახური, 25.06.2025. 25 ივნისს მოსკოვში, ქრისტე მაცხოვრის საკათედრო ტაძრის უმაღლესი საეკლესიო საბჭოს დარბაზში, მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის უწმინდეს პატრიარქ კირილეს თავმჯდომარეობით გაიმართა რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის უმაღლესი საეკლესიო საბჭოს მორიგი სხდომა.

სხდომის დღის წესრიგში შედის შემდეგი საკითხები:

ბიოეთიკის საკითხებში სინოდალური კომისიის თავმჯდომარის, პეტერგოფის ეპისკოპოს სილუანეს მოხსენება თემაზე „ხელოვნური ინტელექტის განვითარებასთან დაკავშირებული გამოწვევები“;

რელიგიური განათლებისა და კატეხიზაციის საკითხებში სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარის, ეკატერინბურგისა და ვერხოტურის მიტროპოლიტ ევგენის მოხსენება თემაზე „კლოვერ ლაბორატორიის“ პლატფორმაზე მართლმადიდებლური კულტურის საფუძვლების მასწავლებლების მომზადების შედეგების და „რუსეთის სულიერ-ზნეობრივი კულტურის“ საგანში ისტორიის მასწავლებლების მომზადების პერსპექტივების შესახებ“;

სინოდალური მისიონერული განყოფილების თავმჯდომარის, ზელენოგრადის მთავარეპისკოპოს საბს მოხსენება თემაზე „ეკლესიის შიდა რეგულირების შესახებ „ჯვრის დაცემის საწინააღმდეგო კანონის“ მოსალოდნელ მიღებასთან დაკავშირებით“.

შეხვედრის გახსნისას, რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის წინამძღვარმა მონაწილეებს სიტყვით მიმართა, რომელშიც მან დღის წესრიგის პირველი პუნქტის თემაზე საკუთარი მოსაზრებები გგამოთქვა: „დღეს ჩვენ გვაქვს მნიშვნელოვანი თემა, რომელიც, თითქოსდა, რეალურად არ არის დაკავშირებულ ტრადიციულ ღვთისმეტყველებასთან, მაგრამ პირდაპირ კავშირშია იმასთან, რაც დღეს მსოფლიოში ხდება და რაც წარმოადგენს პოტენციურ საფრთხეს ადამიანისთვის, მისი სულიერი ცხოვრებისთვის. დღის წესრიგში შესული იდეების განხორციელების შედეგებმა შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს ადამიანების მსოფლმხედველობაზე და ეს უკვე ის საკითხია, რომელსაც ეკლესია ყურადღებით უნდა მიუდგეს.

მინდა გაგიზიაროთ რამდენიმე მოსაზრება ამ საკითხთან დაკავშირებით. ჩვენ განვიხილავთ ჩვენი დროის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს თემას –ხელოვნური ინტელექტის განვითარებასთან დაკავშირებულ პრობლემებს. ეს სწრაფად განვითარებადი ტექნოლოგია უკვე ახდენს გავლენას ადამიანისა და სოციალური ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტზე და, შესაბამისად, ეკლესიისგან გააზრებულ და პასუხისმგებლურ აზროვნებას მოითხოვს.

უპირველეს ყოვლისა მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ რუსეთის მართლმადიდებელ ეკლესიას არასდროს უარყვია სამეცნიერო და ტექნოლოგიური პროგრესი, როგორც ასეთი; ეს კარგად არის ცნობილი. ჩვენ ინტერესითა და ყურადღებით ვეკიდებით სამეცნიერო აზროვნების ნამდვილ მიღწევებს და ყოველთვის ვცდილობდით, მორალური შეფასება მიგვეცა სამეცნიერო კვლევის გზით გახსნილი შესაძლებლობებისთვის. ეკლესიის ტრადიციისთვის უცხოა ირაციონალური შიში მომავლის წინაშე. თუმცა, საზოგადოებაში, არა მხოლოდ ჩვენს, არამედ მთელს მსოფლიოში, იზრდება შიშები – რაციონალური თუ ირაციონალური, ეს კიდევ გასარკვევია – მომავლის შესახებ. ამ მხრივ ჩვენ გვმართებს აუცილებლად განვავითაროთ საკუთარი თეოლოგიური კვლევა, ჩამოვაყალიბოთ საღვთისმეტყველო პოზიცია იმ პრობლემებზე, რომლებიც დღეს ადამიანებს აწუხებთ და რომელთა გადაწყვეტაზეც ნამდვილად არის დამოკიდებული კაცობრიობის მომავალი. ჩვენ უნდა მივესალმოთ ამ თემის შესწავლაზე მიმართულ სამეცნიერო ნაშრომების მომზადებას თეოლოგიაში აღნიშნული კვლევის შესაძლო შედეგების გამოყენებით.

აშკარაა, რომ ხელოვნური ინტელექტი უახლოეს მომავალში კიდევ უფრო მნიშვნელოვან გავლენას მოახდენს ცხოვრების ყველა სფეროზე: ეკონომიკაზე, სახელმწიფო მმართველობაზე, განათლებაზე, მედიცინაზე, კულტურასა და ყოფით ცხოვრებაზე. ექსპერტები თანხმდებიან, რომ მომავალი ტრანსფორმაციები მასშტაბური იქნება. თუმცა, ჩვენ მოწოდებულნი ვართ დავამოწმოთ, რომ ამ ცვლილებებმა არ უნდა შეარყიოს ადამიანის არსებობის ფუნდამენტური ღირებულებები. რწმენა, სიყვარული, თავისუფლება, პასუხისმგებლობა, ოჯახური ღირებულებები – ეს არის საფუძვლები, რომელთა შეცვლა და მით უმეტეს გაუქმება დაუშვებელია ნებისმიერი ტექნოლოგიური ტრანსფორმაციით.

რამდენად შევძლებთ წარუვალი ღირებულებების, ღვთივბოძებული ფასეულობების დაცვას თანამედროვე გავლენის ამ კოლოსალური ზეწოლისგან? მასობრივი ფსიქოლოგიიდან, რომელიც, ყველაზე ხშირად, სხვადასხვა სახის მეცნიერულ ან ფსევდომეცნიერულ იდეებს ეყრდნობა და ყველაფერს ამას, ჩვენს ენაზე რომ გამოვთქვათ, ძალიან საშიშ ცოდვილ ცხოვრებისეულ პრაქტიკად გარდაქმნის?

განსაკუთრებულ შეშფოთებას იწვევს ადამიანთაშორისი და სოციალური კომუნიკაციების შესაძლო დეჰუმანიზაცია. უკვე დღეს ბევრი ადამიანი ირჩევს მანქანასთან კომუნიკაციას ადამიანთან ურთიერთობის ნაცვლად. ეს გასაგებია: მანქანის გამოყენება კომუნიკაციისთვის შეიძლება უფრო ეფექტური, უდავოდ უფრო სწრაფი და ზოგჯერ უფრო მნიშვნელოვანი იყოს აზრობრივი თვალთახედვით, ვიდრე ადამიანური ურთიერთობა. მაგალითად, ცნობილია, რომ ადამიანები ხელოვნური ინტელექტით ურთიერთობენ, როგორც პირად ფსიქოლოგთან, მას რჩევასა და აზრს ითხოვენ. მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ადამიანის ბუნება და საზოგადოების ბუნება, პირველ რიგში, ადამიანებს შორის კავშირს გულისხმობს. და თუ ეს კავშირი გაწყდება, საზოგადოება დეგრადირდება ან გაქრება. როგორი იქნება სამყარო, რომელშიც იცხოვრობენ ადამიანები, რომლებმაც დაკარგეს ერთმანეთთან ურთიერთობის უნარი და, შესაბამისად, სიყვარულის, პატიებისა და თანაგრძნობის უნარი?

ეს უკვე თეოლოგიური თემაა, რადგან ამ თვისებებისა და ამ ადამიანური შესაძლებლობების გაქრობით კაცობრიობა გადაკვეთს იმ ხაზს, რომლის იქითაც უკვე აღარ იქნება შესაძლებელი კეთილისა და ბოროტის გარჩევა; სწორედ ამ უნარის დაკარგვა ნიშნავს ანტიქრისტეს ეპოქის დაწყებას. როგორ შეიძლება მოვიდეს ანტიქრისტე, ბოროტების ეს განსახიერება? მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ადამიანები დაკარგავენ კეთილისა და ბოროტის გარჩევის უნარს და ბოროტმოქმედს დიდ ბელადად და წინამძღვრად მიიღებენ. ამიტომ ჩვენ, როგორც ქრისტიანები, დღეს მოწოდებულნი ვართ, გავაცნობიეროთ მოახლოებული საფრთხე და ამ სახიფათო გამოწვევაზე პასუხი თეოლოგიურ ენაზე, ეკლესიის ენაზე ჩამოვაყალიბოთ.

მინდა ისევ და ისევ ვთქვა: ის, რაც გუშინ ილუზორულად, ფანტასტიურად გვეჩვენებოდა, დღეს რეალობად, ჩვენი ცხოვრების ნაწილად იქცევა. ეკლესია კი, რომელიც პასუხისმგებელია ადამიანისა და საზოგადოების სულიერ მდგომარეობაზე, მოწოდებულია, შევიდეს ამ პრობლემატიკაში და ხალხს სწორი, გონივრული, დამაჯერებელი რჩევა მისცეს: როგორ უნდა იცხოვროს ადამიანმა, რათა საზოგადოებრივი გზის სრულიად ახალ პირობებში ადამიანად დარჩეს ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით.

ეს არის სიტყვები, რომლებიც მინდოდა დღეს მეთქვა თქვენთვის ჩვენი დისკუსიის შესავალში“.

უმაღლესი საეკლესიო საბჭოს შემადგენლობაში, რომელსაც უწმინდესი პატრიარქი ხელმძღვანელობს, შედიან:

მოსკოვის საპატრიარქოს ახლო საზღვარგარეთის ეპარქიების სამმართველოს ხელმძღვანელი, კრუტიცისა და კოლომნის მიტროპოლიტი პავლე;

მოსკოვის საპატრიარქოს საქმეთა მმართველი, ვოკრესენსკის მიტროპოლიტი გრიგოლი;

მოსკოვის საპატრიარქოს საგარეო საეკლესიო კავშირების განყოფილების თავმჯდომარე, ვოლოკოლამსკის მიტროპოლიტი ანტონი;

მოსკოვის საპატრიარქოს ფინანსურ-სამეურნეო სამმართველოს თავმჯდომარე, ვლადიმირისა და სუზდალის მიტროპოლიტი ნიკანდრე;

რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის გამომცემლობის საბჭოს თავმჯდომარე, კალუგისა და ბოროვსკის მიტროპოლიტი კლიმენტი;

მონასტრებისა და მონაზვნობის სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე, კაშირის მიტროპოლიტი თეოგნოსტე;

კაზაკებთან თანამშრომლობის სინოდალური კომიტეტის თავმჯდომარე, შეიარაღებულ ძალებთან და სამართალდამცავ ორგანოებთან თანამშრომლობის სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე, სტავროპოლისა და ნევინომისკის მიტროპოლიტი კირილე;

ფიზიკური კულტურისა და სპორტის საპატრიარქო კომისიის თავმჯდომარე, მურმანსკისა და მონჩეგორის მიტროპოლიტი მიტროფანე;

კულტურის საკითხებში საპატრიარქო საბჭოს თავმჯდომარე, სიმფეროპოლისა და ყირიმის მიტროპოლიტი ტიხონი;

რელიგიური განათლებისა და კატეხიზაციის სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე, ეკატერინბურგისა და ვერხოტურის მიტროპოლიტი ევგენი;

მოსკოვის საპატრიარქოს ადმინისტრაციული სამდივნოს ხელმძღვანელი, ოდინცოვოსა და კრასნოგორსკის მთავარეპისკოპოსი თომა;

სინოდალური მისიონერული განყოფილების თავმჯდომარე, ზელენოგრადის მთავარეპისკოპოსი საბა;

ახალგაზრდობის საქმეთა სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე, ისტრის ეპისკოპოსი სერაფიმე;

რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის სასწავლო კომიტეტის თავმჯდომარე, დეკანოზი მაქსიმე კოზლოვი;

ეკლესიის ქველმოქმედებისა და სოციალური მსახურების სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი, დეკანოზი მიხეილ პოტოკინი;

ციხის მსახურების სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე, მღვდელი კირილე მარკოვსკი;

საზოგადოებასთან და მედიასთან ეკლესიის ურთიერთობის სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარე ვ.რ. ლეგოიდა;

მოსკოვის საპატრიარქოს იურიდიული განყოფილების ხელმძღვანელი, იღუმენია ქსენია (ჩერნეგა).

სხდომაში მონაწილეობის მისაღებად მიწვეულები არიან: ბალაშიხისა და ორეხოვო-ზუევოს ეპისკოპოსი ნიკოლოზი, მოსკოვის საპატრიარქოს გამომცემლობის ხელმძღვანელი და მთავარი რედაქტორი; პეტერგოფის ეპისკოპოსი სილუანე, ბიოეთიკის სინოდალური კომისიის თავმჯდომარე; დეკანოზი ალექსანდრე აბრამოვი, ბიოეთიკის სინოდალური კომისიის მდივანი; დეკანოზი იგორ იაკიმჩუკი, ეკლესიის საგარეო კავშირების განყოფილების თავმჯდომარის მოადგილე; ა.ვ. შჩიპკოვი, საზოგადოებასთან და მედიასთან ეკლესიის ურთიერთობის სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარის პირველი მოადგილე; ვ.ვ. ყიფშიძე, საზოგადოებასთან და მედიასთან ეკლესიის ურთიერთობების სინოდალური განყოფილების თავმჯდომარის მოადგილე.