Συνέντευξη του πρωτοσυγκέλου της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας μητροπολίτη Μπορίσπολ και Μπροβάρι Αντωνίου
Ο πρωτοσύγκελος της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας μητροπολίτης Μπορίσπολ και Μπροβάρι Αντώνιος παραχώρησε συνέντευξη στο ουκρανικό ενημερωτικό τηλεοπτικό δίκτυο Newsone.
– Πώς η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ετοιμάζεται για τη Λιτανεία του 2021;
– Όπως και τα προηγούμενα έτη. Οι πιστοί στις ενορίες των επαρχιών τους συγκροτούν ομάδες προσκυνητών για να ταξιδεύσουν στην πρωτεύουσα, εμείς δε εδώ επί τόπου, με τις δυνατότητες της Μητροπόλεως Κιέβου, ασχολούμαστε με τα οργανωτικά ζητήματα όλων των απαραίτητων εκδηλώσεων. Και το φάσμα αυτών είναι ευρύ και εκτείνεται από την επίλυση θεμάτων φιλοξενίας των προσκυνητών μέχρι τη συνεννόηση με τις Αρχές των διαδικαστικών ζητημάτων, που έχουν σχέση με τη διεξαγωγή της Λιτανείας.
Να επισημάνω ότι ξεχωριστή προσοχή δώσαμε στα μέτρα καραντίνας. Πρώτον, οι εκκλησιαστικές Αρχές καλούν όλους τους πιστούς, οι οποίοι αισθάνονται αδιαθεσία, να απέχουν από τη μετάβαση στην πρωτεύουσα. Δεύτερον, σε όλα τα λεωφορεία, με τα οποία θα μεταφέρονται άνθρωποι από τις επαρχίες στο Κίεβο, πριν την επιβίβαση θα θερμομετρούνται οι επιβάτες. Επίσης προβλέπεται και η ενεργός χρήση ιατρικών μασκών από τους προσκυνητές.
Επιπλέον, υπολογίζουμε πολύ στο αποτελεσματικό έργο εκείνων των κρατικών οργάνων, τα οποία θα φροντίζουν την ασφάλεια της πορείας μας. Άλλωστε, λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη κατάσταση, που έχει προσφάτως διαμορφωθεί στο πολιτικό πεδίο, καθώς και τη στόχευση ορισμένων δυνάμεων, που αποβλέπουν στη διασάλευση της κοινωνικής ειρήνης, θα μπορούσε να συμβεί το ο,τιδήποτε.
Πρωτίστως εννοώ την απειλή να υπάρξουν προβοκάτσιες με ενδεχόμενο σκοπό την δυσφήμιση της Εκκλησίας μας στην κοινή γνώμη. Δυστυχώς τα προηγούμενα χρόνια ήλθαμε αντιμέτωποι με παρόμοια θέματα. Λ.χ. όταν ορισμένα ΜΜΕ προσπάθησαν να παρουσιάσουν τις ενέργειες ενός μεμονωμένου προβοκάτορα, ο οποίος εντάχθηκε στην πορεία με απαγορευμένα πολιτικά σύμβολα, ως θέση ολόκληρης της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Ελπίζουμε ότι εφέτος τίποτε δεν θα συσκοτίσει τη μεγάλη μας εορτή. Άλλωστε, είναι κοινή μας υπόθεση και κοινό μας ενδιαφέρον, ώστε με προσευχή για την Ουκρανία και τον λαό μας στον Κύριο να στραφούν ταυτόχρονα εκατοντάδες χιλιάδες καρδιές πιστών. Είναι πράγματι τεράστια η ισχύ μιας τέτοιας προσευχής.
– Θα αποσταλεί πρόσκληση συμμετοχής στη Λιτανεία στον Β. Ζελένσκι;
– Δεν έχουμε καθαυτή παράδοση αποστολής σχετικών προσκλήσεων στους ανώτατους αξιωματούχους του κράτους. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την κατοχυρωμένη συνταγματικά αρχή του διαχωρισμού της Εκκλησίας από το κράτος.
Η συμμετοχή στην κοινή προσευχή πάντοτε πρέπει να είναι μια κλήση, που πηγάζει από την καρδιά. Εάν κάποιος από τους ανώτατους αξιωματούχους, ως ορθόδοξος, αισθανθεί μια τέτοια κλήση της καρδιάς του, πάντοτε θα τον στηρίξουμε με χαρά.
Το βασικό είναι να μην υπάρχει κάποια «υποχρέωση» ή κάτι το τυπικό. Αφού άλλωστε δεν πρόκειται για πολιτικό συλλαλητήριο ή συνέλευση.
Εδώ σημαντικό είναι να υπάρχει ειλικρίνεια και πίστη. Εάν υπάρχει, τότε κάθε άνθρωπος, είτε υπουργός, είτε απλός εργαζόμενος, θα εισακουσθεί από τον Θεό.
– Αναμένεται η συμμετοχή στη Λιτανεία αντιπροσωπειών άλλων κατά τόπους Εκκλησιών;
– Μάλιστα, στην πορεία προσευχής θα παρίστανται επίσημες αντιπροσωπείες των Εκκλησιών Αντιοχείας, Σερβίας και Τσεχίας. Θα αποτελούνται τόσο από επισκόπους, όσο και από ιερείς και λαϊκούς.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η πρωτοβουλία συμμετοχής στη Λιτανεία μας πηγάζει από τους ίδιους τους εκπροσώπους των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών. Λ.χ. για την Ημέρα Βαπτίσεως των Ρως μας επισκέφθηκε ομάδα προσκυνητών από το Μαυροβούνιο. Για αυτούς η Λιτανεία της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι ήδη ένα γεγονός πανορθόδοξης σημασίας και εκτάσεως.
Υπ᾽ αυτήν την έννοια μπορούμε να πούμε ότι πολλοί πιστοί από άλλες χώρες με ευχαρίστηση καταφθάνουν στο Κίεβο, προκειμένου να μοιρασθούν τη χαρά από την κοινή προσευχή στον Θεό με τους αδελφούς και τις αδελφές τους.
– Σε ποιο θέμα θα είναι αφιερωμένη η επικείμενη Λιτανεία;
– Εφέτος θα είναι αφιερωμένη στην ιδέα της πίστης προς την αγία Ορθοδοξία.
Από τη μία, δέον να επισημανθεί ότι αυτή η πτυχή είναι πολύ αγαπητή σε όλους εμάς τους Ουκρανούς. Άλλωστε στον αγώνα για την ορθόδοξη πίστη, την υπεράσπιση αυτής, διαμορφώθηκε η δική μας ταυτότητα, η συλλογική και κρατική μας συνείδηση.
Ας ενθυμηθούμε την ιστορία. Πώς ενήργησαν ορισμένες δυνάμεις, οι οποίες σε κάποιο στάδιο είχαν στην κατοχή τους μέρος του εδάφους της χώρας μας; Προσπάθησαν να διαβρώσουν την ταυτότητά μας, να μας καταστήσουν μέρος του λαού τους, να μας εξουσιάζουν όχι μόνον εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά. Προς επίτευξη αυτών καταβλήθηκαν διάφορες προσπάθειες, αλλά η κύρια εξ αυτών ήταν η επίθεση κατά της Ορθοδόξου μας Εκκλησίας. Άλλωστε θεωρείτο ότι εάν την αποποιηθούμε, θα μπορέσουν επιτυχώς να μας αφομοιώσουν. Εκ των πραγμάτων επρόκειτο όχι μόνον για πνευματικό, αλλά και για πολιτικό και πολιτιστικό αναπρογραμματισμό της συνειδήσεως του ουκρανικού λαού.
Οι πρόγονοί μας το καταλάβαιναν αυτό κάλλιστα και επομένως αγωνίζονταν για την πίστη τους μέχρι το τέλος. Ακριβώς γι᾽ αυτό εμείς αξίζει πάση θυσία να διαφυλάξουμε και να διατηρήσουμε εκείνα, για τα οποία οι προηγούμενες γενιές Ουκρανών προσέφεραν μέχρι και τη ζωή τους.
Είναι φυσικά μια πάρα πολύ δύσκολη αποστολή. Επειδή ο εκκλησιαστικός διχασμός, που διέσπειραν στη χώρα μας, έφερε τη σοδειά της εχθρότητας, των συγκρούσεων και των ποικίλων σχεδίων διαλύσεως της κανονικής Ορθοδοξίας. Επιπλέον, σε αυτό το στάδιο επιχειρούν την υποκατάσταση της πραγματικής Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με αυτό το σχίσμα, λησμονώντας ότι είναι αδύνατο να υποκατασταθεί το καθαρό νερό με βρώμικο χωρίς να ζημιωθεί η πνευματική υγεία ολόκληρου του λαού.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό το θέμα της πίστης στην αγία Ορθοδοξία. Εάν εκπέσουμε αυτής, εάν υποκύψουμε στον πειρασμό να αντικαταστήσουμε τον Θεό με νέο χρυσό μόσχο, πίσω από τον οποίο διαφαίνονται κάθε λογής πολιτικά και ιδεολογικά δόγματα, η τύχη μας είναι να γίνουμε ένα ξερό κλωνάρι αποκομμένο από τη ζωοποιό άμπελο που είναι ο Χριστός. Και όπως είναι γνωστό η τύχη του ξερού κλάδου είναι μόνον μια και δεν είναι καθόλου αξιοζήλευτη.
Από την άλλη πρέπει να ενθυμούμαστε και όσα συμβαίνουν πέραν της χώρας μας.
Και λόγος δεν γίνεται καν για το ότι στον βάλτο της αναγνωρίσεως του ουκρανικού σχίσματος παρασύρονται αυτές ή άλλες κατά τόπους Εκκλησίες, πράγμα που δημιουργεί κίνδυνο διχασμού πάσης της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Στα μάτια μας οι δυνάμεις, που νομιμοποίησαν το ουκρανικό σχίσμα, διαμορφώνουν μια δική τους εκδοχή «ορθοδοξίας». Και αυτή η εκδοχή φοβίζει πράγματι, διότι «πνέει» ψύχος όχι μόνον από την τεράστια έπαρση, αλλά και από την έκπτωση από την αληθινή πίστη.
Πόσο μόνον αξίζουν, λ.χ. τα πρόσφατα λόγια του επικεφαλής της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής στις ΗΠΑ αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου ότι στον Θεό οδηγούν πολλά μονοπάτια; Κατ᾽ αυτόν τον τρόπο ο ιεράρχης τούτος δημοσίως έθεσε στην ίδια μοίρα όλες τις θρησκείες, εξισώνοντάς τις, και αυτό, σύμφωνα με την ορθόδοξη διδασκαλία πίστεως, συνιστά πρόδηλη αίρεση.
Στο πλαίσιο αυτών και άλλων βημάτων του Φαναρίου προκύπτει το εύλογο ερώτημα: που θα οδηγήσει τους Ουκρανούς ορθοδόξους το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, εάν σε πολλά σημεία ανοικτά αρνείται τις βασικές αρχές της ορθοδόξου πίστεως; Είμαι πεπεισμένος ότι όλοι αντιλαμβάνονται πως το ερώτημα είναι ρητορικό και επομένως η ιδέα της πίστης στην αγία Ορθοδοξία σήμερα είναι τόσο επίκαιρη.
– Πώς από ποσοτική και ποιοτική άποψη η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υποδέχεται την Λιτανεία του 2021;
– Δόξα τω Θεώ, η καθ᾽ ημάς Εκκλησία, παρά την πίεση και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πιστών μας τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αυξάνει.
Ιδιαίτερη ευχαρίστηση προκαλεί το γεγονός ότι συνεχώς κτίζονται ναοί για εκείνες τις κοινότητες, οι οποίες υπέφεραν από τις επιδρομικές επιθέσεις οπαδών της «Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας» με τελευταίο παράδειγμα τα θυρανοίξια στις 24 Ιουλίου του ναού στο χωριό Μπούσα της περιφέρειας Ρόβνο, ο οποίος κτίσθηκε για να αντικατασταθεί εκείνος, ο οποίος αρπάχθηκε το 2019 με χρήση βίας και διάρρηξη των κλειδαριών.
Εάν μιλήσουμε με αριθμούς, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησίας έχει 110 επισκόπους, 53 επαρχίες, 12 456 κληρικούς, 12 374 κοινότητες, 4 548 μονάζοντες και 255 ιερές μονές.
Οι σχετικές αλλαγές και οι τελικοί δείκτες για το έτος 2021 θα ενσωματωθούν στον απολογισμό μου προς το τέλος του τρέχοντος έτους.
– Πόσους ανθρώπους αναμένεται να δείτε στην επικείμενη Λιτανεία;
– Ποτέ σε αυτό το ζήτημα δεν κυνηγούσαμε τους αριθμούς. Όσοι άνθρωποι και να έρθουν, σημαντικό είναι ότι αναπέμπεται η καθολική προσευχή και ότι άπαντες σε μια προσευχητική έξαρση θα παρακαλέσουμε τον Θεό να δείξει έλεος για την πατρική γη μας.
Βεβαίως, και το φαινόμενο της πανδημίας με τις συνέπειές του μπορεί να επιφέρει κάποιες αλλαγές στον αριθμό των συμμετεχόντων στην πορεία προσευχής. Δεν είναι όμως αυτό το κεντρικό ζήτημα. Άλλωστε, πέρυσι δεν είχαμε καθόλου τη δυνατότητα να διεξάγουμε τη Λιτανεία. Εφέτος, ο Κύριος μας χάρισε αυτό το έλεος.