ΑΡΧΗΓΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΘΗΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΡΩΣΙΑ» ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ

Την ΙΔ’ έκθεση-φόρουμ ‘Ορθόδοξη Ρωσία. Η ιστορία μου. Από τις μεγάλες αναταραχές στη Μεγάλη Νίκη’ εγκαινίασαν την εορτή της Παναγίας του Καζάν και την Ημέρα Εθνικής Ενότητος, στις 4 Νοεμβρίου 2015, ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας κ. Βλαδίμηρ Πούτιν και ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος. Σημειωτέον ότι την έκθεση οργάνωσε το Πατριαρχικό Συμβούλιο Πολιτισμού με υποστήριξη της Κυβερνήσεως της Μόσχας.

Στην κεντρική αίθουσα της εκθέσεως από τον Ιερό Ναό Παναγίας του Καζάν στο Kolomenskoye έχει μεταφερθεί και τέθηκε σε προσκύνημα η εικόνα της Παναγίας «Derzhavnaya». Ο Αρχηγός Κράτους και ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας άναψαν κεριά μπροστά στην θαυματουργό εικόνα και την ασπάσθησαν. Εν συνεχείᾳ τους παρόντες προσφώνησε ο Πρόεδρος της Ρωσίας, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε: «Αγιώτατε, σεβαστοί φίλοι!  Σας συγχαίρω για τα εγκαίνια της ετήσιας εκθέσεως του κύκλου «Ορθόδοξη Ρωσία» εξ αφορμής της Ημέρας της Εθνικής Ενότητος.

Το παρόν εκπαιδευτικό έργο ως καρπός μεγάλων κοινών προσπαθειών της Ρωσικής Εκκλησίας, των κορυφαίων επιστημονικών οργανισμών, των αρχείων και βιβλιοθηκών επιβεβαιωνει το ολοένα αυξανόμενο βαθύ και ζωντανό ενδιαφέρον για τη Ρωσική ιστορία, για τις πνευματικές μας ρίζες και καταβολές. Από  καρδίας θέλω να ευχαριστήω τους οργανωτές και τους μετέχοντες της εκθέσεως.

Το κεντρικό θέμα της εκτεταμένης εκθέσεως είναι το χρονικό διάστημα  1914 – 1945, δηλαδή μια εποχή των Παγκοσμίων  Πολέμων, των επαναστάσεων και αναταραχών. Τότε γκρεμίσθησαν τα θεμέλια της κοινωνίας με εκατομμύρια ανθρώπους θύματα αμείλικτων κοινωνικών πειραμάτων.

Και όμως ακόμα και κάτω από τέτοιες σκληρές συνθήκες οι άνθρωποι ζούσαν, δημιουργούσαν, προέβαιναν σε επιστημονικές ανακαλύψεις και την ώρα του κινδύνου για την Πατρίδα μας πάντα είχαν κατά νού το βασικό. Συνειδητοποιούσαν τη σημασία της ενότητος και συνοχής, εστρέφονταν στις αιώνιες και διαχρονικές αξίες και στα υψηλά ηθικά ιδανικά. Μπροστά στην αυθεντική και ιστορική Ρωσία υποχωρούσαν οι ιδεολογικές σφραγίδες.

Το πιο ισχυρό και νικηφόρο αίσθημα, το οποίο ενεθάρρυνε, στήριζε και έσωζε ήταν εκείνο της φιλοπατρίας. Έτσι ο λαός μας όχι απλά άντεξε στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945, αλλά κράτησε και ενίσχυσε την κρατική υποσταση, κόμισε ειρήνη και ελευθερία στους υπόδουλους λαούς της Ευρώπης.

Φέτος εορτάσαμε μια μεγάλη πανεθνική επέτειο της 70ετίας της Μεγάλης Νίκης, η οποία ήταν γεγονός τεράστιας ιστορικής και ηθικής διαστάσεως, αντικείμενο υπερηφάνειας και σεβασμού και σύμβολο του ηρωϊσμού του λαού μας. Αυτή είναι η ιστορία μας. Οφείλουμε να την γνωρίζουμε και να σεβόμεθα χωρίς αφαιρέσεις και παραλείψεις, να την ενθυμούμεθα, να παραδειγματιζόμεθα, να σεβόμεθα και να εκτιμούμε την εμπειρία του παρόντος.

Είμαι βέβαιος ότι αυτή η έκθεση, βασισμένη στις αυθεντικές μαρτυρίες και τεκμήρια, οργανωθείσα με χρήση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών, θα προκαλέσει ευρύτερο ενδιαφέρον και θα είναι περιζήτητη από τους νέους και τους ανθρώπους διαφορετικών γενεών, άλλωστε εκτός πρωτεύουσας θα φιλοξενείται και σε άλλες πόλεις της χώρας μας.

Είναι σημαντικό οι επισκέπτες και οι φιλοξενούμενοι να έχουν την ευκαιρία να δούνε από νέα σκοπιά τα πολύ γνωστά γεγονότα, να σχηματίσουν επ’αυτών δική τους άποψη και αντίληψη. Και πάλι σας συγχαίρω όλους για τα εγκαίνια αυτής της εκθέσεως. Σας εύχομαι κάθε επιτυχία και κάθε καλό. Χρόνια πολλά».

Ακολούθως μίλησε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος:

«Αξιότιμε Βλαδίμηρ Βλαδίμηροβιτς, αξιότιμοι μετέχοντες τελετής εγκαινίων της εκθέσεως. Από τα βάθη της καρδιάς μου θέλω να σας χαιρετίσω και να συγχαρώ για το εξαιρετικό τούτο το γεγονός.

Τον πυρήνα της εκθέσεως αποτελεί η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας «Derzhavnaya» (η ‘Κραταιά αντίληψη’). Έχει ιδιαίτερη ιστορία. Εντοπίσθηκε στο υπόγειο του Ιερού Ναού στο χωριό Kolomenskoye εκτός Μόσχας (σήμερα είναι εντός Μόσχας) ανήμερα παραιτήσεως από τον θρόνο του αυτοκράτορα Νικολάου Β’.  Όταν σηκώθηκε από το υπόγειο η εικόνα της Παναγίας και μάλιστα ένθρονης, όταν έγινε αντιληπτό ότι η επωνυμία αυτής είναι η ’Κραταιά αντίληψη’, τότε τα καλύτερα μυαλά της Ρωσίας δέχθηκαν αυτό ως σημάδι από το Θεό. Απήλθε ο τσάρος και τώρα πλέον η ίδια η Παναγία αναδείχθηκε επικεφαλής της χώρας και η Αγία Σκέπη της Παναγίας δεν επρόκειτο να αρθεί από την Πατρίδα μας. Ποιές ταλαιπωρίες, θλίψεις και δοκιμασίες δεν διήλθαμε! Παραμείναμε όχι απλά μια μεγάλη και ισχυρή χώρα, αλλά μια χώρα, η οποία κράτησε την προσωπική της υπόσταση.
Δεν μας έχει αφομοιώσει το παγκόσμιο πληροφοριακό περιβάλλον ούτε χάσαμε ή χάνουμε την ταυτότητά μας, τη στιγμή που τη χάνουν οι μεγάλες και ισχυρές χώρες της Ευρασιατικής Ηπείρου. Πιστεύουμε ότι έχουμε την απλωμένη πάνω μας τη Σκέπη της Παναγίας. Και γι΄αυτό λέμε και ξαναλέμε στους εσωτερικούς και εξωτερικούς αντιπάλους μας: «Αφήστε μας ήσυχους! Έχουμε την Σκέπη της Θεοτόκου πάνω μας!»

Η έκθεση είναι αφιερωμένη στις δύσκολες σελίδες της ιστορίας μας. Όλοι γνωρίζουμε ότι η μετεπαναστατική εποχή ήταν μια εποχή του χάους, των συγκρούσεων των ταξικών, των κοινωνικών, των πολιτικών και των οικονομικών συμφερόντων, μία εποχή κατά την οποία κατεβλήθησαν προσπάθειες για τη διάλυση της χώρας. Χύθηκε πολύ αίμα και απήλασαν εκατομμύρια ανθρώπους.  Γνωρίζουμε ότι δεν ήταν καθόλου εύκολη και η δεκαετία του 1930 με πολύ αίμα και μεγάλη αδικία. Και αυτή η μνήμη δεν πρέπει ποτέ να εξαλειφθεί, όπως δεν επιτρέπεται και η ελαχιστοποίηση των δεινών αυτών.  Άλλωστε δεν θα υπήρχε η σύγχρονη Ρωσία εάν αυτής δεν προηγείτο ο αγώνας των προγενέστερων γενιών των δεκαετιών 1920-1930, οι οποίες δεν απλώς καλλιεργούσαν τη γη, παρόλο που και αυτό είναι πολύ σημαντικό, αλλά ανέπτυξαν τη βιομηχανία, την επιστήμη και συνέβαλαν καταλυτικά στην άμυνα της χώρας. Δεν πρέπει να αμφισβητηθούν οι επιτυχίες του α’ ή του β’ κρατικού ηγέτη, στον οποίο οφείλεται η αναβίωση και ο εκσυγχρονισμός της χωρας, έστω και αυτός ο ηγέτης διακρίνεται για κακουργήματά του. Εκεί όπου πρόκειται για το θέλημα, τη δύναμη, τις διανοητικές ικανότητες και την πολιτική βούληση λέμε ‘ναι, μεν, αδιαμφισβήτητες είναι οι επιτυχίες’, όπως στην περίπτωση του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Ενώ όπου εχύθη αίμα και έλαβαν χώρα αδικίες, ταλαιπωρίες λέμε ότι αυτό για μας τους ανθρώπους του ΚΑ’ αιώνα είναι απαράδεκτο. Τις ιστορικές μορφές τις αφήνουμε στην κρίση του Θεού. Μα ποτέ οι αρνητικές πτυχές χορηγούν δικαίωμα διαγραφής όλων των θετικών που έχουν γίνει. Το ίδιο ισχύει και σε αντίθετη περίπτωση: το θετικό, το οποίο κατάφεραν ορισμένοι άνθρωποι, δεν πρέπει να αποκλείει και την κριτική στάση έναντι των εγκλημάτων τα οποία διέπραξαν οι ίδιοι.

Ευελπιστώ ότι η έκθεση να μας δώσει να καταλάβουμε τον όμορφο αγώνα του λαού μας στις δεκαετίες του 1920, 30, 40. Να μας δώσει να δούμε και βαριές σελίδες για να καταλάβουμε ότι για να αγαπάμε την Πατρίδα δεν πρέπει η ιστορική μνήμη να αποκλείει ουδεμία ιστορική περίοδο. Είναι ανάγκη να τις βλέπουμε μέσα από την κοινή λογική και το καθαρό ηθικό αίσθημα. Τότε θα είμαστε σε θέση να διακρίνουμε την αλήθεια από το ψεύδος, και το καλό από το κακό. Εύχομαι ο Κύριος να βοηθάει την Πατρίδα μας να επικεντρωθεί, να έχει συνοχή, να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του παρλεθόντος και να βλέπει προς τα εμπρός. Σήμερα έχουμε κάθε ευκαιρία και κάθε λόγο γι΄αυτό.

Θέλω να Σας χαιρετίσω από καρδίας, βαθυσέβαστε Βλαδίμηρ Βλαδίμηροβιτς. Ευχαριστώ για τη συμμετοχή Σας στα εγκαίνια της εν λόγῳ εκθέσεως. Ευλογία του Θεού να μένει με τη Ρωσία, με τις αρχές, με το στρατό και με όλο το λαό, όπως αυτό ακριβώς ζητούμε στις προσευχές μας σε κάθε ακολουθία».

Ο κ. Πούτιν και ο Πατριάρχης Κύριλλος ξεναγήθηκαν στην έκθεση από τον Επίσκοπο Αιγκόργιεφσκ Τύχωνα, τον εκτελεστικό Γραμματέα του Πατριαρχικού Συμβουλίου Πολιτισμού.

Ἐν συνεχείᾳ και ο Πρόεδρος της Ρωσίας και ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας υπέγραψαν στο βιβλίο επισήμων.

Την έκθεση επισκέφθηκαν Ιεράρχες της Ρωσικής Εκκλησίας, εκπρόσωποι κρατικών αρχών, διευθυντές των Συνοδικών Τμημάτων της Ρωσικής Εκκλησίας, αρχηγοί των θρησκευτικών κοινοτήτων του τόπου, καθώς και οι προσκεκλημένοι Ιεράρχες από τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες: οι Μητροπολίτες Ταμασσού και Ορεινής Ησαϊας και Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος.