Παρουσίαση βιβλίου του Πατριάρχη Κυρίλλου «Ελευθερία και ευθύνη» στα Ιταλικά στο Ρωμαιοκαθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου

Η παρουσίαση, την οποία έκανε ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστκών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαϊου 2010.  

Μεταξύ των παρόντων ήταν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου καθηγητής Λορέντσο Ορνάγκι, ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Μιλάνου Καρδινάλιος Ντιονίτζε Τετταμάντσι, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ρώμης Αδριάνο Ροκούτσι, ο Πρέσβης της Ρωσίας στο Βατικανό κ. Ν. Σάντσικωφ, ο Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στο Μιλάνο κ. Α. Παραμόνωφ, εκπρόσωποι Ρωμαιοκαθολικού και Ορθόδοξου κλήρου του Μιλάνου, καθηγητές του Πανεπιστημίου, εκπρόσωποι της κοινωνίας και φοιτητές.

Τους παρόντες καλωσόρισε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου κ. Ορνάγκι, ο οποίος τόνισε εκείνα τα κοινά θέματα ποιματικής ευθύνης τα οποία απασχολούν τόσο τον Πατριάρχη Κύριλλο, όσο και τον Πάπα Ρώμης Βενέδικτο ΙΣΤ΄.

Από την πλευρά του ο Καρδινάλιος Τετταμάντσι επεσήμανε ότι σήμερα η Ρωμαιοκαθολική και η Ορθοδοξη Εκκλησίες είναι σύμμαχοι στην υπεράσπιση των χριστιανικών αξιών κατά της μαχόμενης εκκοσμίκευσης.

Εν συνεχεία το λόγο πήρε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, ο οποίος παρουσίασε τον Πατριάρχη Κύριλλο ως συναγωνιστή της σπουδαιότερης μορφής και Ιεράρχη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Μητροπολίτη Λένινγκραντ και Νόβγκοροντ Νικόδημο. Ο μακαριστός Μητροπολίτης έκανε το πάν για να σώσει την Εκκλησία και να αποκαταστήσει την Ιεραρχία την εποχη σκληρών διωγμών του Χρουσιώφ.

Ένας από τους νέους τους οποίους, σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, ο αοίδημος κ. Νικόδημος οδήγησε στην εκκλησιαστική διακονία ήταν ο μέλλον Πατριάρχης Κύριλλος, ο οποίος στην ηλικία μόλις 28 χρονών διορίσθηκε Πρύτανης της  Θεολογικής Ακαδημίας Λένινγκραντ και στις 29 χειροτονήθηκε Επίσκοπος. Κατά την Πρυτανεία του ο Σεβασμιώτατος Κύριλλος κατάφερε να δημιουργήσει στην Ακαδημία μια όαση της θεολογικής επιστήμης η οποία αναπτυσσόταν ενεργά υπό την προστασία του Μητροπολίτη Νικοδήμου.

Την εποχή του Γκορμπατσώφ καθώς μετά τον εορτασμό της χιλιετηρίδας της Βαπτίσεως της Ρωσίας άλλαξαν τα δεδομένα στη Σοβιετική Ένωση ο Σεβασμιώτατος κ. Κύριλλος διορίσθηκε Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, δηλαδή Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Εκκλησίας. Την θέση αυτή κράτησε για 20 χρόνια. 

Ως άνθρωπος πολύ δυναμικός και ίσως η περισσότερα δημοφιλής μορφή στη Ρωσική Εκκλησία μετά τον Πατριάρχη, ο Μητροπολίτης Κύριλλος ταξίδευσε σε όλο τον κόσμο επισκεπτόμενος πάνω από 100 χώρες και συναντιώντας με κορυφαίους θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες πολλών χωρών, έδωσε διαλέξεις και έκανε ομιλίες σε διάφορα Πανεπιστήμια, διεξήγαγε ένα ευρύ διαφωτιστικό έργο εντός Ρωσίας. Ήταν μοναδικός Ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησία ο οποίος επι χρόνια επιμελείτο και παρουσίαζε τη δική του εκπομπή στο κεντρικό ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό και ως μια γνωστή προσωπικότητα, διακεκριμένος θεολογος και εκκλησιαστικός παράγοντας ήταν φυσικό να εκλεγεί μετά τον θάνατο του Πατριάρχη Αλεξίου στον Πατριαρχικό Θρόνο Μόσχας.

Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, ο Πατριάρχης δεν είναι θρησκευτικός ηγέτης μόνο της Ρωσίας αλλά επίσης και της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Μολδαβίας, οι οποίες υπάγονται στην κανονική δικαιοδοσία της Ρωσικής Εκκλησίας και η πλειοψηφία των κατοίκων των οποίων ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας. Επίσης ο Πατριάρχης διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο και σε άλλες χώρες του μετασοβιετικού χώρου όπως η Εσθονία, η Λεττονία, η Λιθουανία, το Καζαχστάν και άλλες.

Ο Ιεράρχης τόνισε ότι για πολλούς πιστούς που τους χωρίζουν σήμερα τα πολιτικά σύνορα, μόνο η Εκκλησία αποτελεί το βασικό συνδετικό κρίκο. Αυτό αφορά πρωτίστως τους τρεις Σλαβικούς λαούς: τους Ρώσους, του Ουκρανούς και τους Λευκορώσους, οι οποίοι ενώνονται με μια πολιτιστκή παράδοση και ουσιαστικά με μια γλώσσα, αλλά χωρίζονται από τά σύνορα.  

Μια από τις προτεραιότητες της δράσεως του Πατριάρχη Κυρίλλου είναι η διαφύλαξη και η εμπέδωση της ενότητας της Εκκλησίας στο μετασοβιετικό χώρο.

Αναφερόμενος στο βιβλίο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλαρίων το χαρακτήριζε «τόπον τινά πρόγραμμα της Πατριαρχείας» του Πατριάρχη Κυρίλλου πριν ακόμα εκλεγεί στον Πατριαρχικό Θρόνο, διότι τα περισσότερα άρθρα τα συνέταξε ως Μητροπολίτης Σμολένσκ και Καλίνινγκραντ. Αυτά που είναι μέσα δεν είανι κάποιες θεωρητικές αλήθειες αλλά βασίζονται στην βιοτική εμπιρεά του Πατριάρχη και ολόκληρης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ θεωρεί ως ένα από τα βασικά άρθρα που περιέχονται στο βιβλίο, εκείνο που έχει τίτλο «Κανόνας πίστεως ως κανόνας ζωής», όπου γίνεται λόγος για την αντιπαράθεση μεταξύ παραδοσιακών και φιλελεύθερων αξιών, και συγκεκριμένα για την διαδομένη σήμερα άποψη ότι η θρησκεία είναι αμιγώς ιδιωτική υπόθεση των επί μέρους ατόμων.  Ο Πατριάρχης Κυριλλος επιμένει στο ότι η κοσμική ιδεολογία δεν είναι καθολική και ότι στο σύγχρονο κόσμο ο πιστός πρέπει να έχει το δικαίωμα να πρεσβεύει την πίστη του ανοιχτά και να καθοδηγείται στην καθημερινή του ζωή από το θρησκευτικό σύστημα των ηθικών αξιών.

Αυτή η σκέψη του Πατριάρχη Κυρίλλου είναι κοινή με τη δράση μιας σειράς λαϊκών κοινοτήτων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, οι οποίες θέτουν ως σκοπό να βοηθήσουν τους χριστιανούς να μείνουν χριστιανοί ζώντας στον εκκοσμικευμένο κόσμο και ασχολούμενοι με συνηθισμένες εργασίες. Ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας υπενθυμίζει ότι ο Ιησούς Χριστός δεν δημιούργησε την Εκκλησία μόνο για «οικιακή χρήση», αλλά για να δίνει αυτή την παρουσία της και στο κοινό χώρο, ώστε όχι μόνο οι κληρικοί και οι επαγγελματίες θεολόγοι αλλά και οι απλοί λαϊκοι να γίνουν Απόστολοι και κήρυκες της χριστιανικής αλήθειας.

Σχολιάζοντας το σκοπό της μεταφράσεως στην ιταλική γλώσσα, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων τόνισε ότι αυτή ωφείλεται στις βαθιές χριστιανικές ρίζες της Ιταλίας, όπου σε κάθε πόλη και χωριό υπάρχουν σημάδια της χριστιανικής παρουσίας. Επίσης σημειώνεται μεγάλη ροή προσκυνητών από εξωτερικό προς την Ιταλία, όπου υπάρχουν πολλά σπουδαία προσκυνήματα. Ακόμα στη χώρα δραστηριοποιείται ενεργά η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, η οποία δέχεται σήμερα μια ισχυρή επίθεση εκ μέρους της κοσμικής κοσμοαντίληψης. Και ορισμένες φορές οι κατηγορίες που εκφέρονται εναντίον της είναι υπερβολικές και άδικες.  

Ο Ιεράρχης τόνισε ακόμα την επιθυμία του να διαβάσουν το βιβλίο αυτό όχι μόνο οι πιστοί αλλά και όσοι μέχρι σήμερα ζουν με απάτες και μυθολογήματα, αγνοώντας   την τραγική πείρα της ανθρωπότητας τον 20 αιώνα και νομίζοντας ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς τις απόλυτες ηθικές αξίες και ότι η ηθική είναι μια αφηρημένη έννοια.

Το βιβλίο προειδοποιεί τους δυτικούς χριστιανούς και τις δυτικές χώρες για να μην ακολουθούν τα λάθη του παρελθόντος και να μην επιτίθονται κατ΄αυτών τα οποία αποτελούν τις θεμελιακές χριστιανικές αξίες, δηλαδή, τη θρησκεία, την πίστη και την Εκκλησία.

Τέλος, η μετάφραση και η έκδοση του βιβλίου πραγματοποιήθηκαν από τις εκδόσεις του Βατικανού και το Διεθνή οργανισμό «Σοφία: ρωσική ιδέα είναι ιδέα της Ευρώπης».