Μητροπολίτης Βολοκολάσκ Ιλαρίωνας: ήταν μια συζήτηση από καρδιά σε καρδιά

Κατά τη συνάντηση με τους δημοσιογράφους στις 31 Αυγούστου 2018 στο Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του ΤΕΕΣ, αναφέρθηκε στη συνάντηση των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως και Ρωσίας, η οποία πραγματοποιήθηκε νωρίτερα εκείνη την ημέρα στην έδρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στο Φανάρι.

Κατά τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών κ.κ. Κύριλλος, αφού έφθασε στο Φανάρι, προσκύνησε τα ιερά κειμήλια του Πανσέπτου Πατριαρχικού Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου (μεταξύ των οποίων και τα ιερά λείψανα των Τριών Ιεραρχών) και αμέσως μετά στα Γραφεία του Πατριαρχείου έτυχε υποδοχής από τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Το πρώτο σκέλος της συναντήσεως ήταν επίσημο και πραγματοποιήθηκε παρουσίᾳ όλων των μελών της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Μετά την προσφώνηση από τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο και αντιφώνηση από τον Αγιώτατο Πατριάρχη Κύριλλο οι δύο Προκαθήμενοι μετέβησαν στο Γραφείο του Πατριάρχη Βαρθολμαίου για μία κατ’ιδίαν επικοινωνία, παρουσίᾳ του Μητροπολίτου Γαλλίας Εμμανουήλ και του Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα.

«Η συζήτηση διήρκησε συνολικά περίπου δυόμιση ώρες και ήταν πολύ ειλικρινής και καρδιακή. Πράγματι ήταν μια συζήτηση από καρδιά σε καρδιά», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ.

Ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας υπενθύμισε ότι οι Πατριάρχες Βαρθολομαίος και Κύριλλος γνωρίζονται από το έτος 1977 και τους συνδέει μια πολύ μακρά και πλούσια ιστορία προσωπικών σχέσεων. Και οι δύο, πρωτού αναδειχθούν Πατριάρχες, προσέφεραν πολύ μέσα από τη συνεργασία τους για την επίτευξη της συναινέσεως επί διαφορετικών θεμάτων της Πανορθοδόξου ημερησίας διατάξεως.

«Η συνάντηση αυτή είχε σημασία κυρίως για την εμπέδωση των προσωπικών σχέσεων των δύο Πατριαρχών και βεβαίως για την εμπέδωση των διμερών σχέσεων μεταξύ των Εκκλησιών μας», σημείωσε ο Ιεράρχης και πρόσθεσε ότι οι συνομιλητές κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων της ημερησίας διατάξεως των διμερών σχέσεων καθώς και τα θέματα της πανορθοδόξου ενότητητας. Η συζήτηση, η οποία άρχισε σε πολύ ειλικρινή ατμόσφαιρα, ολοκληρώθηκε πολύ φιλικά με ανταλλαγή ενθυμίων από τους δύο Πατριάρχες». Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας εξέφρασε την ελπίδα ότι η γενομένη συνάντηση θα αποτελέσει ένα επιπλέον σημαντικό σταθμό στη μακραίωνη ήδη ιστοριά των σχέσεων μεταξύ των δύο Εκκλησιών μας.

Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων απάντησε στις ερωτήσεις των ΜΜΕ.

– Σεβασμιώτατε, συζητήθηκε η εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία από τους Πατριάρχες; Που κατέληξαν οι δύο Προκαθημένοι;

– Δεν νομίζω ότι πρέπει και δικαιούμαι να αποκαλύψω τώρα το περιεχόμενο της συζητήσεως των δύο Πατριαρχών, διότι εάν ήθελαν να διεξαγόταν ανοικτά αυτή η συζήτηση, θα προέβαιναν σε δήλωση στον Τύπο. Αυτό δεν έγινε, ήταν κλειστού τύπου η συζήτηση, αλλά πάντως αδελφική.

Βεβαίως, μερικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ειδικά στην Ουκρανία, ευρίσκονται σε σύγχυση καθώς έχουν ήδη αρχίσει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με την συνάντηση. Εμείς, από την πλευρά μας θα σχολιάσουμε το περιεχόμενο αυτής της συναντήσεως, μόνο εάν αξιωματούχοι του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως σχολιάσουν αυτή. Αυτά τα πρόσωπα είναι μόνο δύο: ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Μητροπολίτης Γαλλίας, ο οποίος ήταν παρών στη συνάντηση. Όποιοι άλλοι μιλήσουν για την συνάντηση, κάνουν μόνο εικασίες. Ίσως κάποιος τώρα να θελήσει να παρουσιάσει το επιθυμητό για πραγματικό, και όμως φρονώ ότι με επίγνωση μεγάλης ευθύνης οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιου είδους συναντήσεις, προκειμένου να προστατεύσουμε, κατά το μέγιστο δυνατόν, τις διεκκλησιαστικές μας σχέσεις από κάθε είδους ανεδαφική σοφιστεία.

– Κρίνοντας από τα δημοσιεύματα των Ελληνικών ΜΜΕ ο Μητροπολίτης Εμμανουήλ σχολίασε τη συνάντηση των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως και Ρωσίας. Σημείωσε ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος ενημερώθηκε για την κατάσταση γύρω από το θέμα του Αυτοκεφάλου στην Ουκρανία. Πράγματι υπήρχε το σχετικό σχόλιο από πλευράς Κωνσταντινουπόλεως και κατά πόσον τα λεχθέντα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;

– Θέλω να επιστήσω την προσοχή σας στα λεχθέντα από τον Μητροπολίτη Εμμανουήλ, τα οποία δημοσιεύθηκαν από τον Ελληνικό Τύπο σήμερα, όπου ο Ιεράρχης τονίζει ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν θα καταβάλει προσπάθειες θεραπείας του σχίσματος μέσω δημιουργίας ενός άλλου σχίσματος. Πιστεύω ότι είναι μια πολύ νηφάλια θέση.

Βεβαίως, τόσο η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, όσο και η Ορθοδόξη Εκκλησία της Ρωσίας έχουν δική τους θέση η καθεμία επί διαφόρων θεμάτων.  Και αυτή τη θέση δεν την κρύβαμε ποτέ, είδε το φως της δημοσιότητος. Το Πατριαρχείο Κωσνταντινουπόλεως επίσης δημοσίευσε τη θέση του. Δηλαδή δεν θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ο ένας στον άλλον κάτι εντελώς καινούργιο. Και όμως πολύ σημαντικό είναι ότι με αυτή τη συνάντηση μας δόθηκε ευκαιρία ανταλλαγής πληροφοριών, εκείνο το οποίο χαρακτηρίζουμε ως «συγχρονισμό ρολογιών». Άλλωσε πολύ συχνά η μια πλευρά έχει δικές τις πληροφορίες, ενώ η άλλη δικές της, και αυτές οι συναντήσεις προσφέρουν ευκαιρία διαφορετικής τοποθετήσεως επί του ιδίου θέματος, ώστε να καταλήξουν αμέσως ή αργότερα σε κάποιο κοινό παρονομαστή.

Σήμερα συχνά ετίθετο το ερώτημα, εάν καταλήξαμε σε κάποιες αποφάσεις στη σημερινή συνάντηση. Θέλω να τονίσω: είναι αδύνατο οι δύο Πατριάρχες να συναντηθούν και έτσι απλά να αποφασίσουν για λογαριασμό των Εκκλησιών τους, διότι η καθεμία από Τοπικές Εκκλησίες διοικείται από τη Σύνοδο. Το ανώτατο όργανο της Εκκλησίας είναι η Ιερά Σύνοδος Ιεραρχίας, ενώ κατά την ενδιάμεση περίοδο η Εκκλησία διοικείται από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Κάθε Πατριάρχης εκπροσωπεί την Εκκλησία του, μιλά εκ μέρους της, αλλά οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται παρασκηνιακά, αλλά από τις Συνόδους των σχετικών Εκκλησιών.

Η γενομένη σήμερα συνάντηση μπορεί στο περαιτέρω να οδηγήσει τις Ιερές Συνόδους των Ορθοδόξων Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως και Ρωσίας σε λήψη α’ η β’ αποφάσεων, αλλά είναι νωρίς ακόμη να μιλάμε περί αυτών. Το πλέον σημαντικό είναι ότι υπήρξε μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων και θέλω να τονίσω και πάλι, από την αρχή μέχρι το τέλος η συζήτηση διεξαγόταν σε πολύ ειλικρινό και αδελφικό κλίμα. Αναχωρήσαμε από την Κωνσταντινούπολη με πολύ φωτεινά αισθήματα και με πάρα πολύ καλή διάθεση