Στην Τουρκία πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις μνήμης αφιερωμένες στην εκατονταετία της Ρωσικής «Εξόδου»

Στις 21 Νοεμβρίου 2020 στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης εξ αφορμής της εκατονταετίας της αναχώρησης από την Κριμαία των στρατιωτικών του ρωσικού στρατού υπό τον στρατηγό Π. Βράγκελ, ο υπεύθυνος της διαποιμάνσεως των πιστών του Πατριαρχείου Μόσχας στην Τουρκία, ιερέας Γεώργιος Σεργκέγεφ, τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση στον Ι. Ναό των Αγίων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, που ευρίσκεται στη θερινή έδρα του Γενικού Προξενείου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κωνσταντινούπολη.

Στην ακολουθία παρέστησαν η διευθύντρια του Ινστιτούτου Πολιτικής Αναλύσεως και Εμπειρογνωμοσύνης Ανζελίκα Ζαχάροβα, εκπρόσωποι του Ρωσικού Συλλόγου Διαφωτισμού, Πολιτιστικής και Επιχειρηματικής Συνεργασίας στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και ομογενείς, που κατοικούν στις όχθες του Βοσπόρου.

Στις 22 Νοεμβρίου ο ιερέας Γεώργιος Σεργκέγεφ τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση στην Καλλίπολη.

Στην ακολουθία παραβρέθηκαν ο δήμαρχος της Καλλιπόλεως Μουσταφά Οζαντζάρ, ο πρόεδρος της Ενώσεως Ρωσο-τουρκικής Φιλίας Ερόλ Ουγκιουρλού,  ο εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Τσανάκαλε Βεντάτ Τσαλισχάν, καθώς και ο επικεφαλής του Ιδρύματος Αναπτύξεως της Κριμαίας και της Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων των Τατάρων της Κριμαίας Ουνβέρ Σελ.  Οι μετέχοντες στην πένθιμη τελετή κατέθεσαν λουλούδια στο μνημείο των Ρώσων στρατιωτικών.  Μετά το πέρας της επιμνημόσυνης δεήσεως πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Καλλιπόλεως συνάντηση των μετασχόντων σε αυτήν.

***

Το 1920 σχεδόν 150 χιλιάδες Ρώσοι εγκατέλειψαν με 126 πλοία το έδαφος της Πατρίδας τους. Ανάμεσά τους ήταν και ηλικιωμένοι, και γυναικόπαιδα, αλλά η πλειονότητα αποτελείτο από διαφόρων βαθμών αξιωματικούς του ρωσικού στρατού υπό τον στρατηγό Π. Βράγκελ. Το πολυπληθέστερο Α´ σώμα εγκαταστάθηκε στην χερσόνησο Καλλιπόλεως, πλησίον της πολίχνης της Καλλιπόλεως. Ο στρατός βρέθηκε σε πολύ δεινή κατάσταση, αφού φιλοξενήθηκε σε παλαιές, μισοκατεστραμμένες παράγκες ή ακόμη και σε απλές σκηνές, οι οποίες θα έπρεπε να χρησιμεύσουν ως καταφύγιο τη χειμερινή περίοδο. Άρχισε να νοσεί μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Εξαιτίας της έλλειψης φαρμάκων τον Δεκέμβριο-Ιανουάριο είχαν ήδη πεθάνει περίπου 250 άτομα. Στις αρχές Φεβρουαρίου 1921 ο στρατός ανερχόταν σε 48.319 άτομα, μεταξύ των οποίων σχεδόν το ήμισυ ήταν αξιωματικοί. Κατόπιν ασταμάτητων έντονων διαπραγματεύσεων με τις κυβερνήσεις των βαλκανικών χωρών σχετικά με τη φιλοξενία στρατιωτικών στο έδαφός τους,  κατά τα τέλη της άνοιξης του 1921 επιτεύχθηκαν οι σχετικές συμφωνίες και μόνον κατόπιν τούτου άρχισε η σταδιακή μετακίνηση του στρατού. Επομένως, η λεγόμενη «αναμονή της Καλλιπόλεως», που διήρκησε περισσότερο από ένα χρόνο, πλησίαζε στο τέλος της. Οι τελευταίοι «καλλιπολίτες» εγκατέλειψαν την Τουρκία τον Μάιο του 1923.

Συνολικά, σε όλο το διάστημα παραμονής στην Καλλίπολη, εξαιτίας τραυματισμών, ψύχους, πείνας και ασθενειών πέθαναν 342 άτομα. Το μνημείο προς τιμήν των διωκόμενων Ρώσων εγκαινιάσθηκε και αποκαλύφθηκε επισήμως στις 16 Ιουλίου 1921. Εγκαταλελειμμένο στη φροντίδα των τοπικών Αρχών το μνημείο διατηρήθηκε μέχρι το 1949, όταν υπέστη σοβαρές ζημιές λόγω σεισμού. Για μεγάλο χρονικό διάστημα το μνημείο παρέμενε μισοκατεστραμμένο και στη συνέχεια αποσυναρμολογήθηκε ολοκληρωτικά.

Στις 17 Μαΐου 2008, μετά από συντήρηση, έγιναν με πανηγυρική τελετή τα αποκαλυπτήρια του μνημειακού συγκροτήματος. Συντονιστές του προγράμματος αποκαταστάσεως του μνημείου είναι ο πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου του Κέντρου Εθνικής Δόξας Β. Γιακούνιν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σ. Λαβρώφ, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού και Μαζικών Επικοινωνιών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Α. Σοκολώφ.