Εξεδήμησε προς Κύριον ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιος

Στις 25 Ιανουαρίου 2025 ώρα 8:30 π.μ. εξεδήμησε προς Κύριο στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός στην Αθήνα ο διανύων το 96^ο έτος της ηλικίας του Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, μεταδίδει η ιστοσελίδα Patriarchia.ru, επικαλούμενη την ιστοσελίδα orthodoxalbania.org.

***

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος) γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1929 σε μια ευλαβή ορθόδοξη οικογένεια στην Ελλάδα. Από την παιδική ηλικία συμμετείχε δραστήρια στην εκκλησιαστική ζωή.

Το 1947 εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το οποίο αποφοίτησε με άριστα το 1951. Μετά την αποπεράτωση των πανεπιστημιακών σπουδών υπηρέτησε επί διετία τη στρατιωτική του θητεία, όπου εντάχθηκε στην αδελφότητα ΖΟΗ, μια θρησκευτική οργάνωση με σκοπό την πνευματική ανανέωση της ελληνικής Εκκλησίας. Μια από τις κυρίους ενασχολήσεις του ήταν το έργο με νέους. Ήταν από τους ηγέτες του φοιτητικού κινήματος και εργάσθηκε στις παιδικές κατασκηνώσεις.

Αυτή η πείρα βοήθησε τον μελλοντικό Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας να ανακαλύψει ποια επίδραση δύνανται να ασκήσουν παρόμοιες ιεραποστολικές πρωτοβουλίες επί της Εκκλησίας στο σύνολό της. Τα ίδια χρόνια συνεργάσθηκε με τη διεθνή ορθόδοξη κίνηση «Σύνδεσμος» (την περίοδο 1958-1961 χρημάτισε γενικός γραμματέας της, και στη συνέχεια την περίοδο 1964-1978 αντιπρόεδρός της).

Το 1960 χειροτονήθηκε διάκονος και ίδρυσε το ορθόδοξο ιεραποστολικό κέντρο «Πορευθέντες».

Μετά την εις πρεσβύτερο χειροτονία του στις 24 Μαΐου 1964 αναχώρησε για την Ανατολική Αφρική, όπου υπηρέτησε στην Ουγκάντα. Αμέσως μετά την άφιξή του προσβλήθηκε από ελονοσία και επανήλθε στην Ελλάδα.

Την περίοδο 1965-1969 σπούδασε ιστορία των θρησκειών στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου της Δυτικής Γερμανίας, επικεντρωνόμενος στην ιστορία των αφρικανικών θρησκευμάτων, τη θρησκειολογία, την εθνολογία και την ιεραποστολική. Προκειμένου να εμπλουτίσει με νέα στοιχεία τη διατριβή του «Το Πνεύμα Μπάντβα και η δομή των λατρειών τους: μελέτες των διαφόρων πτυχών των αφρικανικών θρησκευμάτων», εργάσθηκε στο Πανεπιστήμιο Καμπάλας της Ουγκάντα. Παραλλήλως με το επιστημονικό έργο συμμετείχε ενεργά στην παγκόσμια οικουμενιστική κίνηση. Το 1972 χειροτονήθηκε σε επίσκοπο Ανδρούσης και διορίσθηκε επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Αποστολών της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Το 1972 ίδρυσε στην Ελλάδα τη γυναικεία μονή του Αγίου Προδρόμου με ιεραποστολικό προορισμό.

Τη δεκαετία του 1980 η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ανατολική Αφρική ευρισκόταν στα χείλη της καταστροφής της εξαιτίας εσωτερικών προβλημάτων, τα οποία οδήγησαν στην καθαίρεση του επισκόπου Κενύας. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Νικόλαος πρότεινε στον επίσκοπο Ανδρούσης Αναστάσιο να καταλάβει τον θρόνο. Ο Θεοφιλέστατος δέχθηκε, αλλά συνέχισε τη δράση του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στην Αφρική ως κύρια προτεραιότητα είχε τη δημιουργία μιας ισχυράς ορθοδόξου κοινότητας με επικεφαλής τους τοπικούς ηγέτες. Η πρώτη ενέργεια του επισκόπου ήταν η αποπεράτωση των έργων και τα άμεσα εγκαίνια της Ιερατικής Σχολής, την ανέγερση της οποίας είχε ξεκινήσει και στη συνέχεια διέκοψε αναγκαστικά δέκα χρόνια νωρίτερα ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄. Συνάμα με την κατάρτιση στελεχών οργάνωσε τη μετάφραση ιερών ακολουθιών σε επτά διάφορες γλώσσες. Υπό την καθοδήγησή του ανηγέρθησαν 67 νέοι ναοί και ανακαινίσθηκαν 25 υφιστάμενοι. Επίσης ασχολήθηκε με την ανέγερση σχολείων, παιδικών σταθμών, κινητών νοσοκομείων και ιεραποστολικών σταθμών.

Ως αποτέλεσμα των αγώνων του και της διαπαιδαγώγησης τοπικών διαπύρων οπαδών η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ανατολική Αφρική εξακολούθησε την ανοδική της πορεία και αφού παραιτήθηκε του θρόνου το 1991.

Τον Ιανουάριο του 1991 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως τον απέστειλε στην Αλβανία ως πατριαρχικό έξαρχο με σκοπό την ανασυγκρότηση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας, η οποία μετά από 40 χρόνια απηνούς εξολόθρευσης παρέμεινε τελείως ερημωμένη με τον αριθμό των κληρικών της να ανέρχεται σε 22 σε σύγκριση με τους 440 το 1940.

Η εκλογή του Μακαριωτάτου Αναστασίου ως τετάρτου κατά σειρά Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου 1992, ενώ η τελετή ενθρόνισης έγινε στις 2 Αυγούστου του ιδίου έτους.