Ολοκληρώθηκε η πρώτη ημέρα του συνεδρίου «Παγκόσμια Ορθοδοξία: πρωτείο και συνοδικότητα υπό το φως της ορθοδόξου διδασκαλίας»
Στην Αίθουσα του Αγίου Σεργίου στο ναό του Σωτήρος Χριστού της Μόσχας άρχισαν στις 16 Σεπτεμβρίου 2021 οι εργασίες του συνεδρίου της Συνοδικής Βιβλικής – Θεολογικής Επιτροπής με θέμα «Παγκόσμια Ορθοδοξία: πρωτείο και συνοδικότητα υπό το φως της ορθοδόξου διδασκαλίας». Η εκδήλωση οργανώθηκε τόσο με φυσική συμμετοχή, όσο και υπό διαδικτυακή μορφή.
Στο συνέδριο έλαβαν μέρος μέλη της Συνοδικής Βιβλικής – Θεολογικής Επιτροπής, εκπρόσωποι των Θεολογικών Σχολών της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και του διδακτικού προσωπικού ΑΕΙ, ιεράρχες και κληρικοί της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, προσκεκλημένοι από τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Ανοίγοντας τη σύναξη με χαιρετιστήριο λόγο προς τους μετέχοντες και τους προσκεκλημένους του συνεδρίου απευθύνθηκε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος.
Ακολούθησε η εισήγηση του προέδρου του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας, πρυτάνεως του Θεολογικού Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών «Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος» και προέδρου της Συνοδικής Βιβλικής – Θεολογικής Επιτροπής μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα.
Εισηγήσεις τους παρουσίασαν επίσης ο επίσκοπος Μπάτσκας Ειρηναίος από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας με τίτλο «Το εκκλησιαστικό αυτοκέφαλο χθες και σήμερα», ο επίσκοπος Μπελογκορόντ Σίλβεστρος από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία με τίτλο «Η απήχηση της διδασκαλίας περί του πρωτείου τού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στα κανονιστικά έγγραφα της “Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας”», ο μητροπολίτης Γκόρι και Ατένας Ανδρέας από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Γεωργίας με τίτλο «Σύντομη επισκόπηση ζητημάτων τινων της ιστορίας των αυτοκεφάλων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Γεωργίας».
Την εισήγηση του μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρου από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου ανέγνωσε ο κληρικός της Iεράς Mητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Γκάβρικοφ.
Βιντεοσκοπημένα μηνύματα στους μετέχοντες και προσκεκλημένους του συνεδρίου απέστειλαν ο αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας Θεοδόσιος από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και ο μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής Ησαΐας από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου.
Ολοκληρώνοντας το πρώτο μέρος του συνεδρίου ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος ευχαρίστησε τους προσκεκλημένους και μετέχοντες για τις περιεκτικές παρεμβάσεις, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία του εν λόγω φόρουμ.
«Αρκεί να μελετήσουμε τον “Tόμο” περί απονομής της αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας, που εξέδωσε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, για να θορυβηθούμε εξαιτίας όλων εκείνων των καινοτομιών, τις οποίες σε ρήξη με κάθε κανονική παράδοση διατύπωσαν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι σύμβουλοί του», ανέφερε ειδικότερα ο Πατριάρχης Κύριλλος και συνέχισε: «Χρειάζεται να δώσουμε επισταμένη προσοχή σε αυτόν τον “Τόμο”, διότι εμπεριέχει όλες εκείνες τις καινοτομίες, τις οποίες ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως οικειοποιήθηκε άνευ πάσης συγκαταθέσεως των Ορθοδόξων Εκκλησιών».
Κατά τον Αγιώτατο, εάν οι αντικανονικές ενέργειες της Κωνσταντινουπόλεως δεν αποτιμηθούν καταλλήλως από τον ορθόδοξο κόσμο, αυτό θα υποδηλώνει την εμφάνιση ενός επικίνδυνου προηγουμένου, όταν σε βάρος της παραδόσεως της Οικουμενικής Ορθοδοξίας ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως οικειοποιείται αρμοδιότητες, τις οποίες κανείς δεν του χορήγησε.
«Είναι εκπληκτικό. Με αφετηρία κάποια κωνσταντινουπολίτικη προσέγγιση τού τι είναι ο πρώτος, δημιουργήθηκε ολόκληρο δόγμα, το οποίο μπορεί να αποκληθεί νεοπαπισμός και το οποίο ουδόλως ανταποκρίνεται στην παράδοση της Οικουμενικής Ορθοδοξίας. Όσα διέπραξε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως είναι η αθέτηση της κανονικής παραδόσεως, που σχετίζεται με τον ορισμό τού ποια είναι η εξουσία του πρώτου σε κάθε Τοπική Εκκλησία», διαπίστωσε ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος.
«Δεν βλέπω τώρα κανένα άλλο πεδίο πλην του δικού μας μαζί σας, όπου μπορούμε και πρέπει να συντάξουμε έναν κανονικό σχολιασμό σε όσα συνέβησαν εξαιτίας της εκδόσεως από την Κωνσταντινούπολη του λεγόμενου Τόμου στους Ουκρανούς σχισματικούς. Επομένως, για άλλη μια φορά θέλω να τονίσω την ιδιαίτερη σημασία εκείνου του έργου, το οποίο πρέπει να επιτελεσθεί σε αυτό το συνέδριο», είπε ο Πατριάρχης Κύριλλος.
«Πρέπει να εργαστούμε ενδελεχώς επί ενός συνοδικού εγγράφου, το οποίο χρειάζεται, νομίζω, να παραπέμψουμε στη Σύνοδο της Ιεραρχίας. Φρονώ ότι η Σύνοδος της Ιεραρχίας δύναται να συγκληθεί το τρέχον φθινόπωρο και ένα από τα κεντρικά θέματα πρέπει να είναι το ζήτημα της στάσεώς μας έναντι εκείνης της καινοτομίας, που διατύπωσε η Κωνσταντινούπολη σε σχέση με την απονομή του “αυτοκεφάλου” στους Ουκρανούς σχισματικούς και σε σχέση με εκείνο το τεράστιο σκάνδαλο, το οποίο η απόφαση αυτή προκάλεσε στην ανά την οικουμένη Ορθόδοξη Εκκλησία», συνόψισε ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Τη Β´ σύνοδο του συνεδρίου συντόνισαν οι μητροπολίτες Σμολένσκ και Ντορογκομπούζ Ισίδωρος, Τβερ και Κάσιν Αμβρόσιος και ο πρόεδρος του Συνοδικού Τμήματος Νέων επίσκοπος Ίστρας Σεραφείμ.
Κατά το δεύτερο μέρος του φόρουμ εισηγήσεις παρουσίασαν ο μητροπολίτης Μπέλαγια Τσέρκοφ και Μπογκουσλάφ Αυγουστίνος με τίτλο «Η κανονική σύγκρουση στην ανάμειξη του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στα ζητήματα της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας», ο επίσκοπος Λονδίνου και Δυτικής Ευρώπης Ειρηναίος της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας με τίτλο «Το πρόβλημα του πρωτείου και της συνοδικότητας υπό το φως της σημερινής καταστάσεως με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως», ο μητροπολίτης Σμολένσκ και Ντορογκομπούζ Ισίδωρος με τίτλο «Σύγχρονες ρωσικές μελέτες του ρόλου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην ανάπτυξη της κρίσεως στην παγκόσμια Ορθοδοξία», ο Δρ. Θεολογίας, επιστημονικός συνεργάτης του Θεολογικού Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών «Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος» ηγούμενος Αρσένιος Σοκολόφ με τίτλο «Περί πρωτείου στην Εκκλησία κατά την Καινή Διαθήκη» κ.ά.