Επίσκοπος Μπαρισέφκα Βίκτωρ: Η επίσκεψη του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στην Ουκρανία θα φέρει δεινά σε εκατομμύρια ορθοδόξους Ουκρανούς
Το Ενημερωτικό-Μορφωτικό Τμήμα της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας δημοσίευσε σε μετάφραση τη συνέντευξη του επικεφαλής του Γραφείου της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στους Ευρωπαϊκούς Διεθνείς Οργανισμούς επισκόπου Μπαρισέφκα Βίκτωρα στην έκδοση news-politics.com.
– Θεοφιλέστατε, πρόσφατα παρακολουθήσαμε και διαβάσαμε ότι στη λιτανεία, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο, συμμετείχαν περισσότεροι από 300 χιλιάδες πιστοί. Παρακαλούμε μοιραστείτε μαζί μας τα συναισθήματά Σας. Είναι εντέλει η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία η μεγαλύτερη ομολογία στην Ουκρανία;
– Εφέτος, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, περίπου 350 χιλιάδες άνθρωποι έλαβαν μέρος στη Μεγάλη Λιτανεία στο Κίεβο. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων καθ᾽ όλο το διάστημα που διοργανώνονται λιτανείες στην Ουκρανία εν γένει, και στο Κίεβο ειδικότερα. Παράλληλα θα επισημάνω ότι η λιτανεία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 27 Ιουλίου και αυτό σημαίνει ότι πολλοί ορθόδοξοι πιστοί της Εκκλησίας μας δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν σε αυτή, λόγω του ότι ήταν εργάσιμη ημέρα. Επιπλέον, ένας αρκετά μεγάλος αριθμός πιστών δεν είχαν τη δυνατότητα να φθάσουν στο Κίεβο εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών, είτε λόγω έλλειψης μέσου μεταφοράς. Θα υπογραμμίσω ότι η συντριπτική πλειονότητα των πιστών ταξίδευσαν στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας μόνοι τους, προκειμένου να συμμετάσχουν στη λιτανεία. Οι άνθρωποι μετακινήθηκαν με τραίνα, με προαστικές αμαξοστοιχίες, με ιδιωτικής χρήσεως αυτοκίνητα ή με λεωφορεία. Επομένως, όσοι κατάφεραν τελικά να μεταβούν στο Κίεβο, είχαν σταθερή επιθυμία να πορευθούν στους δρόμους της πρωτεύουσας της Ουκρανίας με προσευχή για τη χώρα, την ενότητα και την ειρηνική ζωή της Εκκλησίας.
– Εγείρεται ίσως το ερώτημα, γιατί το έπραξαν; Τι ακριβώς ήταν αυτό, που τους ώθησε σε αυτό το τόσο δύσκολο εγχείρημα, τόσο σωματικά, όσο και οικονομικά;
– Το γεγονός είναι ότι την τελευταία επταετία η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ζει υπό αρκούντως δύσκολες συνθήκες. Επί προεδρίας του Πετρό Ποροσένκο η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία απώλεσε μερικές εκατοντάδες ιερούς ναούς, οι οποίοι αποσπάσθηκαν από αυτήν παράνομα και με τη βία από εκπροσώπους της «Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας» («ΟΕΟ»). Εκτός τούτων, η Βερχόβνα Ράντα (Βουλή) ψήφισε ορισμένους αντιεκκλησιαστικούς νόμους, οι οποίοι αυτή τη στιγμή διευκολύνουν τις «μεταβιβάσεις», όπως τις ονομάζουν στην «ΟΕΟ», ενώ στην ουσία πρόκειται για επιδρομικές καταλήψεις των ναών μας. Με την αλλαγή της κυβέρνησης η κατάσταση άλλαξε σε κάποιο βαθμό, κάπως χαλάρωσε η ένταση, όμως δεν έχουν υπάρξει αισθητά βήματα προόδου. Όλα αυτά οδήγησαν στο ότι ο θρησκευόμενος λαός μας έπαυσε να αδρανεί και αποφάσισε να υψωθεί προς υπεράσπιση της Εκκλησίας του. Λόγος γίνεται πρωτίστως για την προστασία διά της προσευχής και της καθολικότητας. Άλλωστε, ειδικά η λιτανεία είναι μια έμπρακτη ενσάρκωση της προσευχητικής «ορμής» του θρησκευόμενου λαού.
Ωστόσο η κύρια αιτία έγκειται αλλού. Ο ορθόδοξος λαός της Ουκρανίας, χωρίς να διεισδύει σε θεολογικές λεπτομέρειες, με την καρδιά και τη ψυχή του αισθάνεται την ευλογημένη παρουσία του Αγίου Πνεύματος ακριβώς στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μπορούμε πολλά να λέμε για την κανονικότητα, τις ιστορικές συνθήκες διαβιώσεως της Εκκλησίας, για κάποια πολιτικά ή άλλα θέματα, προκειμένου να αποδείξουμε την παρουσία της Θείας Χάριτος, αλλά όλα αυτά θα είναι μόνο μια ξερή εξωτερική επιχειρηματολογία, η οποία δεν επιδρά στις ανθρώπινες καρδιές. Μπορούμε όμως να ζούμε απλώς την εκκλησιαστική ζωή, να συμμετέχουμε στα Μυστήρια της Εκκλησίας, να είμαστε πιστά τέκνα της, ώστε όχι μόνον να καταλαβαίνουμε, αλλά και να δεχόμαστε τις ευλογημένες δωρεές, που αποστέλλει ο Θεός. Και υπό αυτή την έννοια είναι αδύνατο να εξαπατηθεί ο άνθρωπος. Θέλετε αποδείξεις; Ο λόφος του Βλαδιμήρου του Κιέβου και οι γεμάτοι από συμμετέχοντες στη λιτανεία δρόμοι και πεζοδρόμια της πόλεως στις 27 Ιουλίου. Όλα αυτά είναι αδιαμφισβήτητα αποδείξεις της άνευ όρων εμπιστοσύνης του θρησκευόμενου λαού της χώρας μας προς την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Πέραν πάσης αμφιβολίας η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική ομολογία στην Ουκρανία. Και ουδόλως χρειάζονται οποιεσδήποτε κοινωνικές μετρήσεις για να το καταλάβουμε. Είναι προφανές ότι μετά τον εορτασμό της ημέρας μνήμης του πρίγκιπα Βλαδιμήρου και της Βαπτίσεως των Ρως μπορεί να προσπαθεί να πείσει την κοινή γνώμη ότι η πλειονότητα των πιστών της Ουκρανίας υποστηρίζει κάποια άλλη ομολογία και όχι την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία μόνον ένας τυφλός, είτε ένας αδιάντροπος ψεύτης. Ουδεμία θρησκευτική οργάνωση της χώρας δεν είναι σε θέση να συγκεντρώσει τόσο κόσμο στους δρόμους της πρωτεύουσας, όσοι εξήλθαν για να υποστηρίξουν την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, ιδίως εάν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες, υπό τις οποίες υπάρχουμε.
Με ρωτήσατε ποια συναισθήματα βιώσαμε κατά τη λιτανεία; Ανείπωτη χαρά, πνευματική ανάταση, αίσθηση της παρουσίας της Θείας Χάριτος. Επιπλέον, συνειδητοποιήσαμε την ενότητά μας. Ναι, μεν, είμαστε ενωμένοι εν Χριστώ την ώρα της Θείας Μεταλήψεως. Αλλά είμαστε εξίσου ενωμένοι και κατά την κοινή προσευχή. Άλλωστε ο Ίδιος ο Κύριος είπε ότι ευρίσκεται ανάμεσα σε δύο ή τρεις, που συνέρχονται για το όνομά Του, εμείς, δε, συγκεντρωθήκαμε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες! Η λιτανεία το 2021 αποτέλεσε μια πραγματική μαρτυρία της ενότητάς μας και θρίαμβο της πίστεώς μας.
– Μιλήστε μας για την κατάσταση στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή. Βελτιώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια; Τι μπορείτε να πείτε για τις επιθέσεις κατά των πιστών και τις αρπαγές ναών;
– Όπως ήδη ανέφερα ανωτέρω, η κατάσταση άλλαξε ελάχιστα. Αμέσως μετά την απονομή του «Τόμου» αυτοκεφαλίας στις δύο σχισματικές οντότητες της χώρας μας από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο, κατά τη διάρκεια των πρώτων αρκετών μηνών οι θρησκευόμενοί μας έζησαν την έξαρση μιας πρωτοφανούς πιέσεως στην Εκκλησία. Οι αρπαγές ναών και οι απόπειρες κατάληψής τους συνοδεύονταν συχνά από πράξεις βανδαλισμού και σωματικής βίας εκ μέρους των οπαδών της «ΟΕΟ». Έσπαγαν τις πόρτες των ναών μας, υπήρξαν περιστατικά, κατά τα οποία πετούσαν στο δρόμο τα Τίμια Δώρα κι έβγαζαν εκτός ναού την Αγία Τράπεζα. Αρκετές φορές θρησκευόμενοι της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, μεταξύ αυτών και ηλικιωμένοι άνθρωποι, ξυλοκοπήθηκαν χωρίς οίκτο. Όλα αυτά γίνονταν υπό την αδιαφορία ή με τη σιωπηλή συγκατάβαση της απελθούσης κυβερνήσεως.
Με την άνοδο στην εξουσία του Βλαδιμήρου Ζελένσκι η κατάσταση έγινε κάπως διαφορετική. Ειδικότερα δε, στο επίπεδο των κεντρικών Αρχών υπήρξε προσπάθεια να τηρηθεί ορισμένη ισορροπία. Τουλάχιστον, έτσι ήταν μέχρι να προσκαλέσει ο Ζελένσκι στην Ουκρανία τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Όμως, δυστυχώς, στο επίπεδο των τοπικών Αρχών τα προβλήματα σε πολλές περιπτώσεις δεν εξαφανίσθηκαν. Επί μακρόν διάστημα ο Πρόεδρός μας κατόρθωνε να κρατά μια ουδετερότητα, η οποία αυτή τη στιγμή παραβιάσθηκε σε ένα βαθμό υπέρ της «ΟΕΟ». Αυτή η θέση όμως έχει εκ των προτέρων ηττηθεί, όπως επιμαρτυρούν τα αποτελέσματα της κυβερνήσεως του πρώην Προέδρου της Ουκρανίας Ποροσένκο. Θέλω μόνον να υπενθυμίσω ότι στην ιστορία της Εκκλησίας η υποστήριξη αποσχισθεισών από αυτήν οντοτήτων και η αθέτηση προαιώνιων εκκλησιαστικών κανόνων ουδέποτε οδηγούσαν σε κάτι καλό. Ο πόλεμος κατά της Εκκλησίας δεν είναι μόνον αγώνας κατά του Θεού και πρόκληση για την ίδια τη σωτηρία όποιου τον επιχειρεί, αλλά και το τέλος της πολιτικής σταδιοδρομίας και της σταθερής ζωής. Δεν είναι τυχαίο, που η Αγία Γραφή λέγει να αποδώσουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεῳ.
– Τον Αύγουστο ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος προτίθεται να επισκεφθεί το Κίεβο. Θα έχει θετικό αποτέλεσμα αυτή η επίσκεψη λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ως άνω προβλήματα, τα οποία δημιουργήθηκαν μετά την απόφασή του να χορηγήσει τον «Τόμο» πριν από δύο χρόνια;
– Πράγματι, όπως γνωρίζουμε από τα ΜΜΕ, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προτίθεται να επισκεφθεί την Ουκρανία στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης. Λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην εκκλησιαστική ζωή της χώρας μας, εκατομμύρια πιστοί της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας τάσσονται κατά της ελεύσεως του επικεφαλής της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως στην Ουκρανία. Γιατί; Διότι οι πιστοί μας έχουν ήδη διδαχθεί από την πικρά εμπειρία τους και γνωρίζουν ότι αυτή η επίσκεψη θα φέρει δεινά σε εκατομμύρια ορθοδόξους Ουκρανούς. Έχουν ήδη κατ᾽ επανάληψιν διατυπωθεί φόβοι ότι μετά την έλευση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως θα υπάρξει αλλαγή του πολιτικού προσανατολισμού και επιστροφή στη γραμμή, την οποία ακολουθούσε η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας έως το 2019. Τούτο σημαίνει ότι ο αριθμός των καταλήψεων ναών δύναται να αυξηθεί σημαντικά, δηλαδή θα αυξηθεί και το μέγεθος της βίας εις βάρος της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Άλλωστε δεν μπορεί ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος να μην κατανοεί ότι η επίσκεψή του στην Ουκρανία θα εκληφθεί από τις εθνικιστικές εξτρεμιστικές δυνάμεις ως έκκληση να δράσουν. Και εάν μιλά για αγάπη προς όλους τους Ουκρανούς, θα έπρεπε να αποφύγει την προγραμματισμένη επίσκεψή του.
Από την άλλη, ο επικεφαλής του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ως πρώτος μεταξύ ίσων επισκόπων της Οικουμενικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, θα μπορούσε να καταδικάσει τις πράξεις βίας κατά της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, να καλέσει τα πνευματικά του τέκνα από την «ΟΕΟ» να τερματίσουν τη φαύλη πρακτική αρπαγής ναών, ξυλοδαρμών πιστών της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Θα μπορούσε να σταματήσει τη στοχευμένη ροή προσβολών, συκοφαντίας και κακίας, που στρέφονται κατά της Εκκλησίας μας. Όμως ουδέποτε έπραξε έτσι.
Είναι φυσικό, ότι στις διαμορφωθείσες συνθήκες η έλευσή του δεν μπορεί να προκαλεί επιδοκιμασία από πλευράς των εκατομμυρίων πιστών της Εκκλησίας μας. Μπορούμε να την παρομοιάσουμε με το σαν να σκόπευε να επισκεφθεί την Ουκρανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο Πάπας της Ρώμης, όταν οι ουνίτες καθημερινώς και πανταχού καταλάμβαναν τους ορθοδόξους ναούς μας στο Λβοφ, το Ιβανο-Φρανκόφσκ, το Λουτσκ, την Τερνόπολη (στο έδαφος της Δυτικής Ουκρανίας). Ποια θα μπορούσε να είναι η αντίδραση των πιστών, οι οποίοι υπέφεραν από αυτές τις αρπαγές και έμειναν στους δρόμους, έξω από τους καταληφθέντες ναούς, τους οποίους έκτισαν οι ίδιοι, οι παππούδες και οι προπαππούδες τους; Βεβαίως μόνο αρνητική. Τόσο τη δεκαετία του 1990, όσο και σήμερα.
Αυτές είναι οι διαθέσεις, που επικρατούν στο ποίμνιό μας, έναντι της επισκέψεως του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και προκλήθηκαν από τις πράξεις του στην Ουκρανία. Μολοντούτο, ευελπιστούμε ότι ο επικεφαλής της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, αφού μελετήσει επισταμένως την πραγματική και όχι την εικονική κατάσταση στην Ουκρανία, θα λάβει τη σοφή απόφαση να μην οξύνει τα υφιστάμενα προβλήματα στη θρησκευτική ζωή της χώρας μας.