Ο Αρχιεπίσκοπος Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας για τα προβλήματα και τις προοπτικές των σχέσεων με Ρωμαιοκαθολικούς

Κατά τη συνάντησή του με εκπροσώπους των ξένων ΜΜΕ στις 11 Νοεμβρίου του 2009, ο Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίωνας άγγιξε επίκαιρα θέματα των διαχριστιανικών σχέσεων. Συγκεκριμένα τόνισε, ότι τα τελευταία χρόνια επισημάνθηκε μια σπουδαία βελτίωση των σχέσεων με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία: «Υπάρχει τακτικός μηχανισμός των αμοιβαίων διαβουλεύσεων, η ανταλλαγή των επισκέψεων σε υψηλό επίπεδο...Μπορούμε να πούμε, ότι προοδεύουμε για να φτάσουμε στο σημείο εκείνο, όταν θα είναι πλέον εφικτή η προετοιμασία της συνάντησης μεταξύ Πάπα Ρώμης και Πατριάρχη Μόσχας. Θα ήθελα να τονίσω, ότι δεν έχουμε συγκεκριμένα σχέδια σχετικά με τον τόπο ή το χρόνο μιας τέτοιας συνάντησης, όμως υπάρχει επιθυμία και των δυο πλευρών για να την προετοιμάσουμε».

Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, η προετοιμασία μιας τέτοιας συνάντησης πρέπει να συνίσταται στην εξεύρεση «κοινής πλατφόρμας» πάνω στα θέματα των διμερών σχέσεων, τα οποία παραμένουν υπό αμφισβήτηση ή μας χωρίζουν. «Μόλις βρεθεί αυτή η πλατφόρμα και προετοιμαστούν οι σχετικές συμφωνίες, τις οποίες θα μπορούσαν να υπογράψουν και οι δυο Εκκλησίες, αυτή η συνάντηση θα καταστεί εφικτή», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ, θυμίζοντας ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σχέσεις της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποτελεί το πρόβλημα της Δυτικής  Ουκρανίας, όπου λόγω των ενεργειών των Ουνιτών (γραικοκαθολικών) στις αρχές της δεκαετίας των ΄90 διαταράχθηκε η εύθραυστη διομολογιακή ισορροπία και δημιουργήθηκε εκείνη η βαριά κατάσταση που επικρατεί μέχρι σήμερα (να αναφερθεί ότι τα τελευταία χρόνια της Σοβιετικής Ενώσεως σημειώθηκαν μαζικές καταλήψεις των ορθοδόξων ναών από τους Ουνίτες, οι οποίες συνοδεύθηκαν μάλιστα από τη βία, τις αιματοχυσίες και τις αλληλοκατηγορίες. Πολλές ορθόδοξες εκκλησίες και σήμερα βρίσκονται στη κατοχή των Ουνιτών).

Ο Αρχιεπίσκοπος Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας τόνισε, ότι «δεν κάνουμε λόγο για την επιστροφή των εκκλησιών του γραικοκαθολικών στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά για το ότι πρέπει να στήσουμε ένα μηχανισμό συνεργασίας, ο οποίος να βοηθούσε στην άρση της διομολογιακής έντασης».

Το θέμα συζητήθηκε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του Αρχιεπισκόπου Ιλαρίωνα με τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄ και τον Καρδινάλιο Σάντρι, Υπεύθυνο για τη συνεργασία με τους γραικοκαθολικούς, και τώρα αναμένεται η ανταπόκριση της ρωμαιοκαθολικής πλευράς στον προβληματισμό της Ρωσικής Εκκλησίας, ώστε στην εν λόγω περιοχή να επικρατήσει η  πολυαναμενόμενη  ειρήνη.

Απαντώντας στην ερώτηση ενός δημοσιογράφου, κατά πόσο η παρατηρούμενη προσέγγιση με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία οφείλεται στο πρόσωπο του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου, ο Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίωνας είπε, ότι οι θετικές εξελίξεις στις σχέσεις Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας άρχισαν με τον Πάπα Ρώμης Βενέδικτο ΙΣΤ΄, «ο οποίος είναι ένας άνθρωπος πολύ συγκρατημένος, παραδοσιακός, που δεν αποβλέπει στην επέκταση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στις ορθόδοξες κατά παράδοσιν περιοχές». Αμέσως με την εκλογή του υποδέχθηκε τον τότε Μητροπολίτη Σμολένσκ Κύριλλο, τον Πρόεδρο του ΤΕΕΣ, και κατά τη συζήτηση τους ήρθη το θέμα της επισκέψεως του Πάπα στη Ρωσία, διότι κατά το παρόν μια τέτοια επίσκεψη καθίσταται ανέφικτη... Με την ανάδειξη του Μητροπολίτου Κυρίλλου ως Πατριάρχη Μόσχας, μπορούμε να ελπίζουμε για τις περαιτέρω κινήσεις σε αυτή τη κατεύθυνση, διότι ως Πατριάρχης πλέον θα ακολουθήσει τη ίδια γραμμή στις σχέσεις με χριστιανούς των άλλων ομολογιών, που ακολούθησε από τη θέση του Προέδρου του ΤΕΕΣ...Όμως πρέπει να γίνει αντιληπτό, ότι δεν αναμένουμε την προσέγγιση με τους Ρωμαιοκαθολικούς στον τομέα  θεολογίας. Συμμετέχουμε στο θεολογικό διάλογο, άλλα κατά τη γνώμη μου, θα είναι δυσχερής, μακρύς και έχει πολλές περιπλοκές και προσκόμματα».

Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο Ιλαρίωνα, είναι πολύ σημαντικό να επιτευχθεί η συνεργασία με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σε εκείνους τους τομείς, οι οποίοι αφορούν τη ζωή και την ευημερία των ανθρώπων. Και ένας από αυτούς και μάλιστα της προτεραιότητας, είναι η κοινή προστασία της χριστιανικής ηθικής, η κοινή απάντηση στις προσκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουν οι δυο Εκκλησίες την σημερινή εποχή.

Ως παράδειγμα ο κ. Ιλαρίωνας ανέφερε την κατάσταση σχετικά με την λήψη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της απόφασης που απαγορεύει την ανάρτηση του «Εσταυρωμένου» στα σχολεία της Ιταλίας. «Τασσόμαστε στο πλευρό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Κυβέρνησης της Ιταλίας, η οποία ήδη είχε εκφράσει τον προβληματισμό της σχετικά με την απόφαση αυτή, δήλωσε Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίωνας, κρίνουμε, ότι η δράση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν πρέπει να γίνει φάρσα, δεν νομίζουμε, ότι μια τόσο φιλελεύθερη διάθεση, η οποία χαρακτηρίζει την απόφαση, μπορεί να επικρατήσει στην Ευρώπη».

Τέλος, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίωνας ενημέρωσε τους δημοσιογράφους σχετικά με την πρόσφατη του επίσκεψη στη Ρώμη, όπου είχε μια περιεκτική συνάντηση μιας ώρας με τον Πάπα Βενέδικτο. Κατά τη διάρκεια αυτής, συζητήθηκε όλο το φάσμα των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν στις σχέσεις τους η Ρωσική Ορθόδοξης Εκκλησία και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, όπως επίσης και τα κοινά θέματα για την ενδεχόμενη συνεργασία.