«Αβάσιμη κάθε ερμηνεία της επισκέψεως του Πατριάρχη Κυρίλλου στη Συρία ως υποστήριξη στο καθεστώς του Ἀσαντ»

Στις 12-15 Νοεμβρίου 2011 ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος πραγματοποίησε επίσκεψη στη Συρία και το Λίβανο, δηλαδή χώρες της δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας συναντήθηκε τόσο με θρησκευτικούς ηγέτες (τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Αντιοχείας Ιγνάτιο Δ΄, τον Αρχιμουφτή της Συρίας Αχμέντ Χασούν, τον Πατριάρχη Μαρωνιτών Μπεσάρα Μπούτρος αρ-Ραΐ), όσο και με κρατικούς τους Προέδρους της Συρίας κ. Μπ. Άσαντ και του Λιβάνου κ. Μ. Σουλεϊμάν. Ο συνοδός του Αγιωτάτου Πατριάρχή σε αυτή την επίσκεψη Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας ενημέρωσε ανταποκριτή της εφημερίδας «Izvestia» για τους σκοπούς της επισκέψεως, και τις απειλές, που αντιμετωπίζουν οι χριστιανοί στη Μέση Ανατολή  («Izvestia» της 17^ης Νοεμβρίου 2011)

— Ο Πατριάρχης Κύριλλος μετέβη στη Συρία και το Λίβανο σε περίοδο αστάθειας. Ποιοί ήταν οι σκοποί της επισκέψεως και κατά πόσον εκπληρώθηκαν λαμβανομένης υπόψη αυτής της ταραγμένης καταστάσεως;

— Ο Πατριάρχης Κύριλλος ήταν διατεθημένος να επισκεφθεί τη Συρία και το Λίβανο πριν ακόμα από ένα χρόνο, και όμως αυτό αποδείχθη αδύνατο λόγω περιστάσεων. Τώρα ορισμένοι αναλυτές προσπάθησαν να τον αποτρέψουν από το ταξίδι επικαλούμενοι τις ταραχές στη Συρία και τη διεθνή απομόνωση του καθεστώτος του Άσαντ. Αλλά ο Πατριάρχης δε λυγίζει ποτέ μπροστά στις δυσκολίες και επιπλέον ήταν σημαντικό τώρα να δηλωσει αλληλεγγύη και υποστήριξη στον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιγνάτιο, τον οποίο γνωρίζει σαράντα και πλεον χρόνια. Αυτός ήταν και ο σκοπός της επισκέψεως.

— Δυσχεραίνουν οι ταραχές τη ζωή των χριστιανών στη Συρία και ποιο κίνδυνο ελλοχεύει η πολιτική αστάθεια στο μέλλον;

— Αυτή τη στιγμή η Συρία είναι μια ευτυχής χώρα με την έννοια της διαθρησκειακής συμβίωσης: δε καταγράφονται συγκρούσεις μεταξύ των θρησκειών, μουσουλμάνοι και χριστιανοί που ανήκουν σε διάφορα δόγματα μένουν δίπλα-δίπλα, προσβάσιμοι για προσκυνητές είναι και οι ιεροί τόποι των χριστιανών. Αλλά η εύθραστη ειρήνη μπορεί να διαταραχθεί.

Η λεγόμενη αραβική άνοιξη σε μια σειρά χωρών της Μέσης Ανατολής θέτει σε κίνδυνο την ευημερία και ακόμα και την ίδια ύπαρξη των χριστιανικών εκκκλησιών της περιοχής. Όταν με εξωτερικές επεμβάσεις πέφτει α΄ ή  β΄ πολιτικό καθεστώς σε α΄ ή β΄ χώρα, ανεξαρτήτως της στάσεώς μας απέναντί του, διαδέχεται από πολύ πιο ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες προβαίνουν σε διακρίσεις και διώξεις σε βάρος των χριστιανών. Αυτό το παρατηρούμε στο Ιράκ μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσείν, όπου η περισσότεροι χριστιανοί αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα, βλέπουμε και τις ταραχές στην Αίγυπτο μετά την πτώση του Μουμπάρακ. Στη Συρία επίσης υπάρχουν ριζοσπαστικές δυνάμεις και σε περίπτωση αλλαγής του πολιτικού καθεστώτος δε μπορούμε παρά να ανησυχούμε για το μέλλον του χριστιανισμού στη χώρα.

— Χριστιανοί στη Συρία και το Λίβανο είναι μια από τις παραδοσιακές κοινότητες που κάνουν την πολιτική τους. Διαφέρει η θέση των Ορθοδόξων χριστιανών σε αυτές τις χώρες;

— Στη Συρία και το Λίβανο η κατάσταση όντως διαφέρει: στην περίπτωση της Συρίας οι χριστιανοί ανέρχονται το πολύ σε 10% του συνολικού πληθυσμού, ενὠ στο Λίβανο απαρτίζουν τουλάχιστον ένα τρίτο του πληθυσμού, επίσης λειτουργεί μεγάλος αριθμός Ιερών Ναών. Η πολυπληθέστατη χριστιανική κοινότητα του Λιβάνου είναι η Μαρωνιτική Καθολική Εκκλησία ενώ στη Συρία η πολυπληθέστατη είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας. Όλες οι χριστιανικές ομἀδες συνυπάρχουν σε διαρκή συνεργασία και αλληλεγγύη. Η συνάντηση του Πατριάρχη Κυρίλλου με τον Πατριάρχη Μαρωνιτών απέδειξε την εσωτερική ενότητα των χριστιανών του Λιβάνου.

Όταν ένας Προκαθήμενος επισκέπτεται το Πατριαρχείο Αντιοχείας, πάντα έρχεται και στη Συρία, και το Λίβανο, πράγμα το οποίο σημαντικό για την τήρηση ισορροπιών, οι οποίες διαμορφώθηκαν στην περιοχή. Επειδή η θέση της Εκκλησίας της Αντιοχείας διαφέρει σε αυτές τις δυο χώρες, το περιεχόμενο της επισκέψεως στη Συρία ήταν κάπως διαφορετικό από εκείνης στο Λίβανο.

— Ο Πατριάρχης Κύριλλος πραγματοποίησε συνάντηση με το Μπασάρ Άσαντ, με τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως της Συρίας Αντέλ Σαφάρ και με τον Πρόεδρο του Λιβάνου Μισέλ Σουλεϊμάν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών η επίσκεψη στη Συρία αυτή την περίοδο θα εκλαμβάνεται ως υποστήριξη στο καθεστώς του Άσαντ. Πως θα αντιμετωπίζετε τις πολιτικές ερμηνείες της επισκέψεως;

— Επισκεπτόμενος α΄ ή β΄ χώρα ένας Προκαθήμενος δεν πραγματοποιεί συναντήσεις μόνο με την πνευματική, αλλά και με την κρατική ηγεσία της. Σε συνομιλίες του με πολιτικές ηγέτες ο Πατριάρχης Κύριλλος αρκετές φορές προσφέρει και τις συμβουλές του πως να επιλύουν τα αδιέξοδα. Και όμως το ίδιο το γεγονός αυτών των συναντήσεως δεν επιτρέπεται καθόλου να ερμηνευθεί ως υποστήριξη στο α΄ ή β΄ πολιτικό καθεστώς ή την πολιτική γραμμή.

Είναι εντελώς αβάσιμη κάθε ερμηνεία της επισκέψεως του Πατριάρχη στη Συρία ως υποστήριξη στο καθεστώς του Άσαντ. Ο Πατριάρχης ταξίδευσε στη Συρία για να εμπνεύσει τους χριστιανούς ενόψει των ενδεχομένων απειλών.

— Τι μπορεί να προσφέρει συγκεκριμένα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας για τη διευθέτηση της κατάστασης στη Συρία;

— Πρωτιστως πρέπει να επεστήσουμε την προσοχή της διεθνούς κοινότητας, της κρατικής και πολιτικής ηγεσίας στη διάκριση σε βάρος των χριστιανών στη Μέση Ανατολή. Στη διεθνή πολιτική τώρα αυτό το θέμα, δυστυχώς, σχεδόν αγνοείται. Π.χ. κανείς δεν σκέφτεται ότι σε περίπτωση παροχής οικονομικής βοήθειας σε α΄ ή β΄ κράτη από τις δυτικές χώρες, αυτή η βοήθεια πρέπει να γίνεται ως αντάλλαγμα για τις ευγγυήσεις ασφάλειας των χριστιανικών πληθυσμών. Οι κρατικές αρχές διαθέτουν διάφορους μηχανισμούς πολιτικής επιρροής, αλλά τώρα δεν τους έχουν ενεργοποιήσει καθόλου.

—Ποιά βοήθεια μπορεί να παρέχει η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στους χριστιανούς της Συρίας σε περίπτωση διώξεων στη χώρα;

— Θα παρέχουμε εκείνη τη βοήθεια, η οποία θα χρειασθεί, και τόση, όση θα είναι εφικτή κατά τα μέτρα μας. Επισκεπτόμενος το Πανεπιστήμιο του Μπαλαμάντ στο Λίβανο ο Πατριάρχης Κύριλλος δώρισε το ποσό των $50 χιλ. στο Πανεπιστήμιο. Στη Συρία προσέφερε στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Δαμασκού ένα πολύτιμο σετα από λειτουργικά σκεύη, κατασκευασμένο με δαπάνες του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Άγιος Γηργόριος ο Θεολόγος. Αυτές είναι οι αποδείξεις ενδιαφέροντος από την πλευρά της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία είναι πρόθυμη και στο περαιτέρω να στηρίζει ποικιλοτρόπως, συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής ενίσχυσης.

Και όμως το βασικό και το οποίο μάλιστα θέλουν τώρα οι χριστιανοί της Μέσης Ανατολής είναι η ηθική υποστήριξη καθώς και η μεσολάβηση μπροστά στους ισχυρούς του κόσμου τούτου. Πρέπει να εξασφαλισθεί η διαβίωση των χριστιανών στην περιοχή. Και αυτό είναι το κοινό μας καθήκον.