Μητροπολίτης Ιλαρίωνας: η ζωή μας πρέπει να είναι περιεκτική ώστε περιεκτικός να είναι και ο λόγος μας

[gallery]

Μεγάλο Απόδειπνο με τον Κανόνα του Οσίου Ανδρέου Κρήτης τέλεσε την 1 Μαρτίου 2012 στον Ιερό Ναό Πάντων θλιβομένων η χαρά της Μόσχας ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Μετά την ανάγνωση του Κανόνα ο Ιεράρχης κήρυξε το θείο λόγο όπου αναφέρθηκε στο τέταρτο κατά σειρά πάθος που μνημονεύται στην ευχή του Οσίου Εφραίμ του Συρού, δηλαδή εκείνο της αργολογίας.

«Τα του Μεγάλου Κανόνα αναφέρουν ότι θα κριθούμε κατά τη Φοβερά Κρίση τόσο για τις πράξεις μας, όσο και για τα λόγια και τις προθέσεις. Ενώ η προσευχή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου επικεντρώνει το ενδιαφέρον μας στο συγκεκριμένο γεγονός της αργολογίας, η οποία είναι μαι βαριά αμαρτία, γεννήτρια των άλλων κατά σειρά αμαρτιών.

Στις ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Εκκλησία μας υπενθυμίζει την ευθύνη του ανθρώπου για τις πράξεις του, για τα λόγια του, διότι η αργολογία είναι μια αρκετά διαδεδομένη αμαρτία, την οποία αντιμετωπίζουμε με επιπολαιότητα. Ούτε καν αντιλαμβάνονται οι πολλοί ότι η αργολογία είναι η αμαρτία».

Για να καταλάβουμε ποιος πρέπει να είναι ο λόγος μας, πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα λόγια μας, είναι ανάγκη να στραφούμε σ΄Εκείνο, ο Οποίος αποτελεί το απόλυτο παράδειγμα για κάθε χριστιανό, τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Ο Ιησούς αμέσως μπαίνει στη επί του όρους ομιλία Του, χωρίς καμία εισήγηση, αμέσως στον πηρύνα και μάλιστα στους μακαρισμούς.

Ακόμα σε περίπτωση εάν η επί του όρους ομιλία αποτελεί μια περιεκτική περίληψη πολλών ομιλιών του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ούτως ή άλλως δεν βλέπουμε μέσα της ουδεμία λέξη περιττή. Κάθε λέξη εδώ είναι ισοδύναμο του χρυσαφιού, κάθε λέξη εδώ θα μπορούσε να τυπωθεί στην πέτρα και να στηθεί σαν το μνημείο προς οικοδομή των ανθρώπων.

Το ίδιο ισχύει και για τα συγγράμματα των αγίων πατέρων, που δεν αργολογούν εκεί μέσα, ενώ η κάθε λέξη τους απευθύνεται στη ψυχή του ανθρώπου. Κάθε λέξη είναι μεστή νοήματος και πνευματικού περιεχομένου.

Η ίδια η λέξη υποδεικνύει το ενδεχόμενο να είναι αργά δηλαδή κενά τα λόγια. Όμως μπορεί ο λόγος να είναι μεστός πνευματικού περιεχομένου. Και πως πετυχαίνεται αυτό; Εάν η ψυχή του ανθρώπου είναι μεστή περιεχομένου, τότε και ο λόγος του θα είναι μεστός περιεχομένου και δυνάμεως, να είναι πειστικός, βαρύς. Και αντίθετα εάν έχει πολλά κενά στις σκέψεις και στην καρδιά του ο άνθρωπος, τότε αυτά επηρεάσουν και το λόγο του. Εάν ο άνθρωπος βιώνει βαθιά την πνευματική ζωή, στην οποία οποία μας καλεί τον καθένα ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, τότε ο λόγος μας θα καίει τους τις ανθρώπινες καρδιές και με πρότυπο το θείο λόγο θα είναι διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς τε καὶ πνεύματος (πρβλ. Εβρ. 4.12).

Λίγα λόγια φτάνον καμιά φορά για να αλλάξει ο κόσμος. Άλλωστε εάν κοιτάξουμε πόσα από τα λόγια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας, αποδεικνύονται ελάχιστα, ούτε καν για να συντάσσουμε ένα βιβλίο, αλλά το θέμα είναι ότι τα λόγια αυτά έχουν μετατρέψει την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας.

Και εκείνα ελάχιστα που είπε από το σταυρό του ο ληστής, τα οποία ακούσαμε μέσα στο Μεγάλο Κανόνα του Οσίου Ανδρέου Κρήτης, έχουν αλλάξει ριζικά την τύχη του, όταν απεύθυνε στον Χριστό το γνωστό «μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23.42). Ενώ ο άλλως ληστής βλασφημούσε, κατέκρινε, κενολογούσε ακόμα και από το σταυρό λίγο πριν πεθάνει. Πέθανε με τον ίδιο τρόπο όπως και έζησε προηγουμένως.

Πολλές φορές στη ζωή μας αντί για να πούμε δυο απλές και πειστικές κουβέντες, λέμε χιλιάδες λόγια τα οποία στερούνται νοήματος.

Η ζωή μας είναι γεμάτη από αργολογία. Ήταν εποχε΄ς κατά τις οποίες οι άνθρωπο μιλούσαν και έγραφαν λίγα και ακόμα λιγότερα δίαβαζαν διότια τα βιβλία ήταν πανάκριβα. Τα βιβλία διαβάζονταν με πολλή ευλάβεια και διαφυλάσσοντα με επιμέλεια. Ακόμα κια μόνος του να ευρισκόταν ο άνθρωπος μαζί με το βιβλίο το διάβαζε μεγαλοφώνως από μεγάλό σεβασμό προς το γραπτό λόγο. Παρομοίως και οι συγγραφείς σέβονταν το λόγο, δεν άφηναν τον εαυτό τους να γράφουν κενά λόγια, διότι το χαρτί και το μελάνι ήταν επίσης πανάκριβα. Αλλά ακόμα πολυτιμότερος ήταν ο χρόνος τόσο τους δικός τους όχο και των αναγνωστών τους.

Σήμερα έχασαν την αξία τους όλα: το χαρτί, το μελάνι και τα τυπογραφικά μπογιά και το πιο σημαντικό έχασε την αξία του ο χρόνος και μαζί του η ανθρώπινη ζωή. Οι μεν αναλώνουν το χρόνο για να γεμίσουν τον αέρα με κενά λόγια, ενώ οι δε περνάνε ώρες ολόκληρες απορροφώντας αυτά τα κενά λόγια σε τεράστιες ποσότητες. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν ξεμάθει να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο. Είμαστε υπερφορτωμένοι πληροφορίες. Μέσα σε αυτό το πληροφοριακό θόρυβο παύουμε να διακρίνουμε μηνύματα, διότι έχει πολύ αργολογία γύρω μας, της οποίας καταντάμε αιχμάλωτοι ή δούλοι.

Η Αγία Γραφή αναφέρει: «ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυμένος» (Κολ. 4.6). Για να αποφεύγουμε την αργολογία πρέπει κυρίως τη ζωή μας να γεμίσουμε νόημα και τους άλλους να βοηθήσουμε να κάνουν το ίδιο.

Το νόημα της ζωής μπορεί να μην έχει αποκελιστικά θρησκευτικό χαρακτήρα. Μιλώντας με ανθρώπους δεν πρέπει μόνο να κάνουμε κηρύγματα και ιεραποστολή. Επιτρέπεται να μιλάμε και για βιοτικά θέματα, διότι η ζωή μας δεν αποτελείται αποκλειστικά από τις προσευχές, τις ακολουθίες κλπ., αλλά ως επί το πλείστον από ποικίλης φύσεως βιοτικές ασχολίες. Και όμως η καθημερινή μας ζωή πρέπει να είναι γεμάντη παρουσία του Θεού. Εάν θυμόμαστε ότι ο Θεός είναι δίπλα μας, και όχι μόνο βλέπει και ακούει για όσα μιλάμε, τότε εντελώς διαφορετικά θα προσεγγίσουμε το λόγο μας.

«Να μάθουμε να ζούμε έτσι ώστε η ζωή μας να είναι μεστή πνευματικού νοήματος και εκείνα όσα προφέρουμε να αντανακλούν τον εσωτερικό μας κόσμο, ώστε κάθε λέξη μας να είναι μεστή περιεχομένου και δυνάμεως, για να μεταφέρουμε μέσα από το λόγο μας τα ρήματα του Θεού, ώστε ο κάθενας από μας ως χριστιανός να είναι όργανο του Αγίου Πνεύματος. Να παρακαλέσουμε τον Κύριο να γεμίσει τη ζωή μας ευλογημένη παρουσία του Αγίου Πνεύματος, δια της οποίας θα βοηθόμαστε να ασκούμε έλεγχό όχι μόνο επί των πράξεων αλλά και επί του λόγου μας. Αμήν».