Μητροπολίτης Ιλαρίωνας: «Για τους ακραίους μουσουλμάνους κάθε χριστιανός είναι εχθρός τους»

Κάθε μέρα καταφθάνουν ειδήσεις για τις διώξεις κατά των χριστιανών σε διάφορες χώρες της υφηλίου. Η κυρία πηγή έντασης είναι οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής, όπου με τις «αραβικές επαναστάσεις» ενισχύθηκαν τα ακραία ισλαμιστικά κινήματα. Σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Izvestia» ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, μιλάει για τους λόγους και την αντίδραση της Ορθοδόξου Εκκλησία της Ρωσίας.

— Σε τι οφείλεται η τελευταία αύξηση των διώξεων κατά των χριστιανών;

— Υπάρχουν μερικοί λόγοι. Πρώτον, η διάδοση της ιδεολογίας ενός ακραίου Ισλάμ υποκινούμενης από την αμάθεια. Οι ακραίοι εκμεταλλεύονται τα θρησκευτικά συνθήματα για την εξυπηρέτηση των σκοπιμοτήτων τους, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τη θρησκεία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι εκπρόσωποι του παραδοσιακού Ισλάμ ασκούν δριμύτατη κριτική στις ενέργειες των εξτρεμιστών και μιλάνε για την παραποίηση της διδασκαλίας του ιδρυτού της θρησκείας του. Δεύτερον, είναι ανάγκη από τις σωστές κινήσεις εκ μέρους των αρχών για την επίτευξη της διομολογιακής ειρήνης.

Με τον κλονισμό της πολιτικής εξουσίας ή την άνοδο στην εξουσία των ακραίων  η ειρήνη αντικαθίσταται με το μίσος και την εχθρότητα. Αυτή είναι η περίπτωση του Ιράκ, όπου με τις εσωτερικές επεμβάσεις ανετράπη το πολιτικό καθεστώς, για να αντικατασταθεί από τις ακραίες δυνάμεις. Ακολούθησε η απότομη επιδείνωση της καταστάσεως των χριστιανών. Επί Σαντάμ Χουσεΐν στη χώρα κατοικούσαν 1.5 εκ. χριστιανοί ενώ σήμερα σύμφωνα με διάφορα στατιστικά έχουν μείνει από 150 έως 400 χιλ. Σε απότομη ένταση οδηγήθηκαν οι διομολογιακές σχέσεις στην Αίγυπτο μετά την ανατροπή του Μουμπάρακ. Δε θέλω τώρα να αξιολογήσω τα ανατραπέντα πολιτικά καθεστώτα, απλά επισημαίνω το προφανές γεγονός της απότομης επιδείνωσης της καταστάσεως των χριστιανών σε αυτές τις χώρες.

— Και πώς να αντιμετωπισθεί η κατάσταση με τον χριστιανισμό εκεί;

— Είναι ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή το σύστημα ελέγχου σε χώρες όπου συγκατοικούν χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Η Πολιτεία είναι εκείνη, η οποία πρέπει να αναλάβει τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, οι οποίες να εξασφαλίζουν σε οπαδούς όλων των θρησκειών το δικαίωμα να θρησκεύονται ελεύθερα. Είναι η ευθύνη της Κυβερνήσεως να εξασφαλίσει τη διομολογιακή ειρήνη. Πως επιτυγχάνεται αυτός ο σκοπός εξαρτάται από την εκάστοτε περίπτωση. Επίσης κατά τη γνώμη μου όταν οι δυτικές χώρες λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις όσον αφορά την κατάσταση σε μια χώρα πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνουν υπόψη τους ότι η αλλαγή της καταστάσεως μπορεί να επιφέρει την επιδείνωση της θέσεως των χριστιανών. Δυστυχώς τώρα αυτό δεν λεμβάνεται υπόψη και οι αδελφοί μας στην πίστη γίνονται όμηροι της πολιτικής «εγκαθίδρυσης της δημοκρατίας στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής».

— Είναι δυνατή η αύξηση της έντασης των διομολογιακών προβλημάτων στη Συρία, όπου σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες άρχισαν ήδη οι διώξεις κατά των χριστιανών;

— Μέχρι πρόσφατα στη Συρία διατηρείτο η διομολογιακή ισορροποία, δημιουργηθείσα στο διάβα πολλών αιώνων. Κατά τη συνάντησή του Πατριάρχη Κυρίλλου με τους ηγέτες των χριστιανικών Εκκλησιών της Συρίας και του Λιβάνου τον περασμένο Νοέμβριο στα πλαίσια της επισκέψεώς του στις χώρες αυτές, αυτοί εξέφρασαν το φόβο τους για την επιδείνωση της θέσεως των χριστιανών με την αλλάγή της πολιτικής καταστάσεως και την άνοδο στην εξουσία των ακραίων ισλαμιστών. Και πράγμαται, βλέπουμε ότι αυτό ήδη συμβαίνει σ΄εκείνα τα μέρη της Συρίας, οπου έχουν επικρατήσει οι φονταμενταλιστές.

— Υπάρχει κάποια χριστιανική Εκκλησία, η οποία να υποφέρει περισσότερα από τις άλλες κατά τις διώξεις;

— Οι ακραίοι μουσουλμάνοι δε ξέρουν και πολύ τις λεπτομέρειες, αλλά κάθε χριστιανός είναι ο εχθρός του. Τρομοκρατικές επιθέσεις εξαπολύονται τόσο εναντίον των Ορθοδόξων, όσο και των Κοπτών, των Ρωμαιοκαθολικών και των Προτεσταντών. Εκείνο όμως το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι από τις εκρήξεις των βομβών και οι μουσουλμάνοι υποφέρουν πολύ συχνά. Γι΄αυτό το λόγο όλες οι θρησκείες, συμπεριλαμβανομένου και του Ισλάμ, πρέπει να τάσσονται ενωμένοι κατά της τρομοκρατίας.

— Όλο μιλάμε για τι διώξεις κατά των χριστιανών από τους ακραίους ισλαμιστές. Μήπως υπάρχουν εκδηλώσεις μισαλλοδοξίας από τους οπαδούς άλλων θρησκειών;

— Υπάρχουν. Π.χ. στην Ιερουσαλήμ και σε άλλες πόλεις της Αγίας Γης παρατηρούνται εκδηλώσεις μίσους κατά των χριστιανών εκ μέρους των ακραίων Ιουδαίων. Επίσης πληροφορούμαστε τις διώξεις των χριστιανών από τους Ινδουϊδτές στην Ινδία και το Πακιστάν.

— Αναλαμβάνει σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας συγκεκριμένες ενέργειες προς υποστήριξη των χριστιανών παγκοσμίως;

— Όταν ως υποψήφιος Πρόεδρος ο Βλαδίμηρος Πούτιν πραγματοποίησε συνάντηση με ηγέτες των παραδοσιακών θρησκειών της Ρωσίας ευχήθηκα ώστε η προστασία των χριστιανικών μειονοτήτων σε χώρες όπου υφίστανται διώξεις να είναι ένας από τους βασικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας. Με διαβεβαίωσε ο Πούτιν ότι έτσι θα γινόταν. Τώρα αυτό το θέμα είναι από τα βασικά στην ημερήσια διάταξη του διαλόγου μεταξύ της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας και του ΥΠΕΞ. Δραστηριοποιείται η κοινή ομάδα εργασίας της Εκκλησίας και του Υπουργείου. Συνερχόμαστε σε συσκέψεις δυο φορές το χρόνο. Η τελευταία συνάντηση έγινε μάλιστα μετά το Πάσχα και ασχολήθηκε με τη χριστιανοφοβία και τις διώξεις σε βάρος των χριστιανών σε διάφορες χώρες. Ακόμα για την αντιμετώπιση των τρεχόντων υπηρεσιακών θεμάτων πραγματοποιούνται τακτικές συναντήσεις με τα στελέχη της διπλωματικής υπηρεσίας. Είναι αντιληπτό ότι τόσο η Εκκλησία όσο και η Πολιτεία έχουν τις  δικές τους ημερήσιες διατάξεις και δεν συγκλίνουν όλες οι προσεγγίσεις. Αλλά εν προκειμένω μπορούμε και πρέπει να ενεργούμε από κοινού.

— Και ποίοι είναι οι βασικοί τομείς της δράσεως;

— Πρώτον, δεν πρέπει να αποσιωπούμε τα περιστατικά των διώξεων κατά των χριστιανών. Δεύτερον, για την αντιμετώπιση των ζητημάτων σχετικά με την κατάσταση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή μπορούμε να προσελκύσουμε την ηγεσία των χωρών της κανονικής δικαιοδοσίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Τρίτον, μόχλοι άσκησης επιρροής επί της καταστάσεως μπορούν να είναι οι πολιτικές και οι οικονομικές σχέσεις όπως εισηγήθηκε πέρυσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι χώρες της Μέσης Ανατολής και οι άλλες χώρες, όπου οι χριστιανικές μειονότητες υφίστανται διώξεις, κατά κανόνα έχουν ανάγκη από την πολιτική και οικονομική υποστήριξη των ισχυρών κρατών της Δύσεως. Και αυτή η υποστήριξη πρέπει να παρέχεται μόνο με αντάλλαγμα την εγγύηση του σεβασμού των δικαιωμάτων των χριστιανικών μειονοτήτων.

— Συζητήθηκαν αυτά τα θέματα ήδη στις συναντήσεις με την ηγεσία των χωρών της Μέσης Ανατολής;

— Συζητήθηκαν, αλλά είναι νωρίς να μιλάμε για κάποια αποτελέσματα λόγω πολύ τεταμένης καταστάσεως εκεί. Και όμως ευελπιστούμε ότι με κοινές προσπάθειες θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα προστασίας των χριστιανών.

— Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας συνεργάζεται με άλλα χριστιανικά δόγματα στα θέματα αυτά;

— Βεβαίως. Κατά τη γνώμη μου το θέμα της προστασίας των χριστιανών πρέπει να είναι το πρώτο θέμα στις σχέσεις μεταξύ των χριστιανικών Εκκλησιών και μάλιστα το θέμα της προστασίας των χριστιανών πρέπει να είναι το βασικό στο διαθρησκειακό διάλογο. Άλλη φορά συζητάμε θεολογικά θέματα, έστω και ουσιώδη, αλλά άσχετα με τον καθημερινό βίο των ανθρώπων. Ενώ η μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην προστασία των ανθρώπων, στην προστασία της ζωής και του δικαιώματός τους να ακολουθούν τη χριστιανική πίστη.