Μητροπολίτης Ιλαρίωνας: η προσευχή μας να είναι εν ζωῃ οι απαχθέντες στη Συρία Ιεράρχες
Στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων απάντησε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του ΤΕΕΣ, στα περιθώρια του Επιστημονικού Θεολογικού Συνεδρίου «Ο πνευματικός κόσμος του Αγίου Ισαάκ του Σύρου», η έναρξη εργασιών του οποίου κηρύχθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2013 στους χώρους της Φιλοσοφικής Σχολής του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας Λομονόσωφ. Επίσης στους ανταποκριτές μίλησαν ο Αρχιεπίσκοπος Φιλιππουπόλεως Νήφων, Έξαρχος του Πατριαρχείου Αντιοχείας στη Μόσχα, ο Επίσκοπος Απαμείας Ισαάκ, βοηθός της επαρχίας Δαμασκού του Πατριαρχείου Αντιοχείας, ο Αρχιεπίσκοπος Ιωσήφ Αμπσί της Ελληνομελχιτικής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο Επίσκοπος Αρμάς Ναλμπαντιάν της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας του Καθολικοσάτου Ετσμιατζίν, ο Αριχεπίσκοπος Μαρ Σιλουανός Πέτρος Αλ-Νεμέχ της Συριακής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Σαμίρ Νασσάς της Μαρωνιτικής Εκκλησίας.
− Προ ολίγων ημερών ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος ανακοίνωσε ότι ζουν οι απαχθέντες στη Συρία Μητροπολίτες. Από πού έχετε αυτές τις πληροφορίες; Είναι γνωστός ο τόπος όπου ευρίσκονται οι Ιεράρχες;
Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας: Δυστυχώς δεν διαθέτουμε πληροφορίες για τον τόπο, οπου ευρίσκονται οι απαχθέντες Ιεράρχες Μητροπολίτης Χαλεπίου Παύλος και Μητροπολίτης μαρ Γρηγόριος Ιωάννης Ιμπραίμ, όπως και δεν έχουμε στοιχεία για τις συνήθκες διαβιώσεως των κρατουμένων. Εκείνο μόνο που έχουμε είναι η ελπίδα και η προσευχή να είναι εν ζωή και καλά στην υγεία τους, ότι οι απαγωγείς τους θα επικοινωνήσουν κάποια στιγμή και θα μπορέσουμε να κάνουμε διαπραγματεύσεις.
Έμμεσα στοιχεία, τα οποία επικαλέσθηκε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος, έχουμε από διάφορες πηγές. Ουδεμία όμως εξ αυτών είναι δυνατόν να την ελέγξουμε, διότι δεν έχουμε άμεση επικοινωνία με τους απαγωγείς. Ακόμα και την ταυτότητά τους αγνοούμε.
− Είναι γνωστή τώρα η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Μονή της Αγίας Θέκλας στην Μααλούλα; Έχετε καταφέρει να εξασφαλίσετε τις προμήθειες νερού και τροφίμων; Υπάρχουν και άλλοι Ναοί που να ευρίσκονται σε κίνδυνο;
Επίσκοπος Απαμείας Ισαάκ του Πατριαρχείου Αντιοχείας: Το Σάββατο, όταν αφίχθημεν στη Μόσχα, η κατάσταση στην οποία περιήλθε η Μονή της Αγάις Θέκλας ήταν πολύ δεινή: στο μοναστήρι, όπου φιλοξενούνται αδελφές με σαράντα ορφανά κορίτσια από το μοναστηριακό σχολείο, δεν υπήρχε ούτε ρεύμα, ούτε νερο, αλλά ούτε τρόφιμα. Κατόπιν αιτήματος του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Αντιοχείας Ιωάννου ο στρατός της Συρίας προσπάθησε να συμβάλει στην μεταφορά τροφίμων στη Μονή. Δυο φορές καταφέραμε και στείλαμε βοήθεια στη Μονή.
Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερωτήσεως να πω ότι επί παραδείγματι στον Ιερό Ναό του Τιμίου Σταυρού Δαμασκού, όπου είμαι ο Προϊστάμενος, και στον Ιερό Ναό της Παναγίας των Ελληνοκαθολικών, έχουν δολοφονηθεί οχτώ άτομα ενώ είκοσι τραυματίσθηκαν.
− Μπορούμε να πούμε ότι δεν επιλέγη τυχαίως το Κρατικό Πανεπιστήμιο Μόσχας ως τόπος διεξαγωγής αυτού του συνεδρίου διότι υπηρετεί τον σκοπό της καθιερώσεως του επιστημονικού χαρακτήρος της θεολογίας και μπορεί να τερματίσει βαρβαρικές κουβέντες ότι η θρησκεία είναι σκοταδισμός;
Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας: Κατ΄αρχάς θέλω να πω ότι το Θεολογικό Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών ως οργανωτής αυτού του συνεδρίου, από την αρχή αναζητούσε έναν αξιόλογο συνεταίρο ως συνοργανωτή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Θεολογκό Ινστιτούτο δεν διαθέτει αξιόλογους χώρους προς το παρόν για να φιλοξενεί συνέδρια, αλλά ακόμα περισσότερα στην επιθυμία να διεξάγουμε αυτά τα συνέδρια (ελπίζω να είναι τακτικά) σε συνεργασία με κοσμικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Και βεβαίως ήταν αδιανόητο να ξεκινήσουμε τη συνεργασία μας με ένα άλλο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα εκτός του πρώτου Πανεπιστημίου της χώρας, δηλαδή του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας.
Έχουμε συνάψει συνεργασία με τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Μόσχας. Βεβαίως η προβληματική που συνδέεται με τον Ισαάκ Σύρο και την οποία συζητάμε στα πλαίσια του συνεδρίου, αφορά τόσο τα φιλοσοφικά, όσο και τα θεολογικά ζητήματα. Γι΄αυτό φυσικό είναι ότι η Φιλοσοφική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας ήταν εκείνη η Σχολή, η οποία συνδιοργάνωσε το συνέδριο.
− Υπάρχουν πληροφορίες για την κατάσταση των χριστιανών προσφύγων; Σε ποιές χώρες βρέθηκαν; Υπάρχει επαφή μαζί τους; Τι είδους βοήθεια αναμένουν οι Σύριοι προσκεκλημένοι από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας;
Αριχεπίσκοπος Μαρ Σιλουανός Πέτρος Αλ-Νεμέχ της Συριακής Ορθοδόξου Εκκλησίας: Στη Συρία υπάρχει φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης από τις περιοχές, οι οποίες επλήγησαν περισσότερα ως αποτέλεσμα των γνωστών γεγονότων, σε εκείνες, όπου έχει εξασφαλισθεί μια σχετική σταθερότητα και ασφάλεια. Επί παραδείγματι, προέρχομαι από το Χομς. Όπως και οι λοιποί κάτοικοι της πόλεως φύγαμε για να εγκατασταθούμε στις όμορες περιοχές, όπου έχει εξασφαλισθεί η ασφάλεια. Ενώ οι αδελφοί και αδελφές μας από τη Μααλούλα, οι οποίοι επίσης δέχθηκαν επίθεση, μετανάστευσαν στην περιοχή της πρωτεύουσας.
Ελπίζουμε ότι οι Σύριοι θα μπορέσουν να παραμείνουν στις εστίες τους. Μαζί με τους εκπροσώπους όλων των χριστιανικών Εκκλησιών της Συρίας βοηθάμε τους πρόσφυγες, τους παρέχουμε βοήθεια, προσφέρουμε στέγη, νερό, τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης.
Μια άλλη μορφή μετανάστευσης είναι εκείνη η εξωτερική και κυρίως στο Λίβανο. Δεν εννοώ μόνο χριστιανούς, αλλά και όλους του Σύριους. Η πλειοψηφία αυτών βρέθηκαν στο έδαφος του Λιβάνου. Οι άλλοι βρήκαν το καταφύγιο στην Ιορδανία, την Τουρκία, το Ιράκ. Όσοι είχαν άλλες ιθαγένειες μετοίκισαν εκεί. Οι θρησκευτικοί και ανθρωπιστικοί οργανισμοί είναι εκείνοι, οι οποίοι στηρίζουν τους εκτός Συρίας πρόσφυγες. Πρέπει να τονίσω ότι το βαρύ φορτίο να εξασφαλίζει τους πρόσφυγες με τα είδη πρώτης ανάγκης, την ασφάλειά τους, το έχει αναλάβει η Εκκλησία. Ευχαριστούμε το Θεό ότι δεν υπάρχουν τώρα χριστιανοί πρόσφυγες, που μένουν στις κατασκηνώσεις. Το πλήθος Σύριων προσφύγων τους έχουν δεχθεί οι θρησκευτικοί οργανισμοί στο Λίβανο. Τώρα κρίνεται η τύχη τους, είτε να επιστρέψουν στην πατρίδα είτε όχι. Περιμένουν τη λήξη της κρίσεως, αλλά υπάρχει μια αίσθηση ότι αυτή η κρίση θα διαρκεί πολύ ακόμα και γι΄αυτό το λόγο επιλέγουν άλλους προορισμούς στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές, όπου θα μπορέσουν να πάνε αναζητώντας καταφύγιο αφού εγκαταλείψουν το Λίβανο. Ενημερώνουμε σχετικά τον Οργανισμό των Ηνωμένών Εθνών, διαβιβάζουμε τα έγγραφα στην Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, στις διπλωματικές αντιπροσωπείες των Ευρωπαίκών χωρών προκειμένου να λυθεί το θέμα της μετοικισίας αυτών.
Δυστυχώς υπάρχει και το θλιβερό φαινόμενο πλαστογραφίας των βεβαιώσεως εξόδου στις Ευρωπαϊκές ή άλλες χώρες. Για να μετοικίσουν σε μια από τις Ευρωπαϊκές χώρες, κάτι το οποίο είναι γίνεται παράνομα, οι πρόσφυγες πληρώνουν τα τελευταία τους χρήματα. Πως μεταφέρονται, είτε διά θαλάσσης είτε διά ξηράς αυτό τυγχάνει άγνωστο, αλλά η τιμή μεταφοράς ανέρχεται περίπου σε 1500 δολάρια ανά ημέρα. Επί παραδείγματι η θεώρηση εισόδου στις ΗΠΑ διά Μεξικού στην μαύρη αγορά κοστίζει 40 000 δολάρια. Υπάρχουν επίσης όσοι κερδοσκοπούν εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των ανθρώπων για καταφύγιο και στέγη.
Δυστυχώς σε αυτή την φάση όπως εξελίσσονται τώρα τα γεγονότα στη Συρία οι επιστροφή των προσφύγων είναι ανέφικτη. Ελπίζουμε ότι οι άλλες χώρες θα ανοίξουν τις πόρτες και δεχθούν τους Σύριους πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων και των χριστιανών.
− Πως η Σύριοι χριστιανοί πρόκειται να υπερασπίζονται την πίστη τους, την οποία πρεσβεύουν επί αιώνες;
Επίσκοπος Αρμάς Ναλμπαντιάν της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας του Καθολικοσάτου Ετσμιατζίν: Πολλά λέγονται σήμερα για τις σχέσεις μεταξύ των θρησκειών και το διάλογο των πολιτισμών. Αλλά εκείνο που μας λείπει είναι το βίωμα της συνυπάρξεως, και αυτό ίσως μπορεί να προσφέρει κάτι περισσότερα από έναν απλό διάλογο των πολιτισμών.
Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως χριστιανό, ο οποίος κατοικεί στη Συρία, αλλά ως Σύριο χριστιανό. Μαζί με τους αδελφούς μου στην πίστη ευρισκόμεθα στη Συρία χάρη στις ιστορικές παραδόσεις, οι οποίες διαμορφώθησαν στον τόπο, χάρη στα επιτεύγματα των προγόνων μας και γι΄αυτό το καθήκον μας σήμερα είναι να διατηρήσουμε και να πλουτίσουμε αυτές τις παραδόσεις. Θεωρώ αυτό ως εγγύηση της συνυπάρξεώς μας στον κόσμο με λοιπούς εκπροσώπους του λαού της Συρίας.