ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΙΛΑΡΙΩΝΑΣ: ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΟΥΝΙΤΩΝ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΤΕΡΑΣΤΙΣΕ ΖΗΜΙΕΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ, ΑΛΛΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΑΙ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΩΝ

Συγχαρητήρια μήνυμα του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαριωνα στους συνέδρους του Δ΄ Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών (Ἐν Μινσκ, από 2 έως 6 Ιονίου 2014).

Σεβασμιώτατοι και Θεοφιλέστατοι, σεβαστοί πατέρες και αδελφοί, αγαπητοί οργανωτές και σύνεδροι,

Εκ μέρους του Αγιωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου και προσωπικά χαιρετίζω όλους τους συνέδρους του Δ’ Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών αφιερωμένου φέτος στο τόσο καίριο θέμα όπως η «Θρησκεία και ο πολιτισμικός πλουραλισμός: προκλήσεις για τις χριστιανικές Εκκλησίες στην Ευρώπη».

Θέλω με ευαρέσκεια να επισημάνω ότι οι συναντήσεις μας έγιναν πλέον τακτικές. Το επιλεγέν το 2008 σχήμα συνεργασίας αποδείχθηκε περιζήτητο, εφόσον μας επιτρέπει να ανταποκρινόμαστε εγκαίρως στις παγκόσμιες εξελίξεις. Οι προγενέστερες συνεδρίες ασχολήθηκαν με θέματα όπως η οικογένεια, η Εκκλησία και η Πολιτεία, η οικονομική κρίση και η πτωχεία.

Στο σύγχρονο κόσμο δεν γίνεται μόνο ο εντατικός διάλογος των πολιτισμών, αλλά και η αλληλοπεριχώρησή τους. Αυτές οι δυναμικές διαδικασίες συντελούν μεν στη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας κοινότητας ενώ συμβάλλουν δε στην κατανόηση της μοναδικότητας των διαφορετικών πολιτισμών.

Αλλάζει το δημογραφικό τοπίο, συνεχίζονται οι έντονες μεταναστευτικές διαδικασίες. Ο πόθος οικοδομήσεως μιας ανεκτικής κοινωνίας πολλές φορές οδηγεί στα αποτελέσματα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα. Απειλείται η χριστιανική ταυτότητα της Ευρώπης. Αυτά τα προβλήματα γίνονται πιο αισθητά και στην πραγματική ζωή και χρήζουν μιας σοβαρής θεωρητικής εξετάσεως.

Και όμως στη σύγχρονη κατάσταση είναι αδύνατο να περιορισθούμε μόνο στη συζήτηση των θεωρητικών ζητημάτων. Πρέπει να συνεργασθούμε και στον πρακτικό τομέα.

Δυστυχώς το φόρουμ μας διεξάγεται με υπόβαθρό τα λυπηρά γεγονότα στην Ουκρανία. Χάνονται άνθρωποι και δεν παύουν οι πυροβολισμοί στους δρόμους και τις πλατείες καθώς συνεχίζεται η πολιτική αντιπαράθεση. Ο κόσμος παραμένει βαθιά διχασμένος και όχι μόνο εξαιτίας των πολιτικών του προτιμήσεων, αλλά και για θρησκευτικούς λόγους. Εξαιρετικά καταστρεπτικός ήταν εν προκειμένῳ ο ρόλος των Ελληνοκαθολικών. Οι δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου, της Ιεραρχίας και των κληρικών αυτών, όπως και η άκρως πολιτικοποιημένη θέση συνετέλεσαν τα μέγιστα στην κοινωνική πόλωση και την κλιμάκωση της συγκρούσεως, η οποία στοίχισε ήδη τις ζωές πολλών ανθρώπων.

Σε αντιδιαστολή με την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία κατάφερε κατ΄αυτούς τους δύσκολους μήνες να ενώσει πρόσωπα πολύ διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων οι οποίοι έχουν βρεθεί και στις δύο πλευρές των οδοφραγμάτων, ουνίτες ταυτίσθηκαν ξεκάθαρα με μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Οι επιθετικές δηλώσεις των ουνιτών, οι ενέργειες που αποσκοπούσαν στην υπονόμευση της κανονικής Ορθοδοξίας, οι δυναμικές επαφές με τους σχισματικούς, ο πόθος να διχάσουν τη μία πολυεθνική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας προκάλεσαν τεράστιες ζημίες όχι μόνο στην Ουκρανία και τους κατοίκους της, αλλά ήταν και σε βάρος του διαλόγου των Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών. Όλα αυτά μας επαναφέρουν πολύ πίσω, υπενθυμίζοντας εποχές, όταν οι Ορθόδοξοι και οι Ρωμαιοκαθολικοί έβλεπαν ο ένας τον άλλο ως ανταγωνιστές και όχι ως συμμάχους.

Σήμερα γίνεται και πάλι καταφανές εκείνο, για το οποίο οι Ορθόδοξοι  ήταν πάντα ενήμεροι, ότι δηλαδή η ουνία ήταν και δυστυχώς παραμένει ειδικό σχέδιο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αποβλέπον στην υπονόμευση της κανονικής Ορθοδοξίας. Εδώ στη Λευκορωσία κάποτε συνάφθηκε η κακόφημη ουνία του Μπρεστ το 1596, αιτία αναρίθμητων ταλαιπωριών για τους Ορθοδόξους κατοίκους της εν λόγῳ περιοχής.

Από του βήματος αυτού απευθύνω έκκληση σε όλους τους εταίρους μας στο διάλογο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών να πράξουν το παν προκειμένου να καθησυχάσουν τους ‘θερμοκέφαλους’ από τους ουνίτες και να σταματήσουν οι Ελληνοκαθολικοί τις ενέργειές τους για την κλιμάκωση της κρίσεως στην Ουκρανία.

Σήμερα ένα μέρος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας καταβάλλει προσπάθειες χρησιμοποιεί τα ταλέντα και τους πόρους για την ενίσχυση της συνεργασίας Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, ενώ η άλλη (έστω και με καθεστώς του αυτονόμου) πράττει το παν ώστε όπως και παλαιότερα σε θλιβερές εποχές να βάλει σφήνα δυσπιστίας και εχθρικότητας μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών.

Το φόρουμ μας, όπου μετέχουν οι Ορθόδοξοι και οι Ρωμαιοκαθολικοί θεολόγοι αποτελεί ένα θαυμάσιο χώρο για την εξέταση ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος και την επίτευξη μεγαλύτερης αλληλοκατανοήσεως μεταξύ των Εκκλησιών μας.

Και θέλω πολύ οι εργασίες μας να συμβάλουν στην ειρήνευση και την ενίσχυση της συνεργασίας Ορθοδοξων και Ρωμαιοκαθολιικών μπροστά στις νέες προκλήσεις, τις οποίες αντιμετωπίζουμε.

Εύχομαι σε όλους μας καλή επιτυχία στις επικείμενες εργασίες!