Ο Αρχιεπίσκοπος Κορέας Θεοφάνης: "Στην Κορέα συνεχίζουμε το προ πολλού αρξάμενο έργο"
Στις 26 Φεβρουαρίου 2019 η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας κατά τη συνεδρία αυτής αποφάσισε τη σύσταση της εκκλησιαστικής επαρχίας Κορέας, της υπαγομένης στο Πατριαρχικό Εξαρχάτο Νοτιοανατολικής Ασίας με ποιμενάρχη τον Επίσκοπο Κυζύλ και Τυβάς κ. Θεοφάνη Κιμ. Στη συνέντευξή του στην πύλη "Pravoslavie.ru" ο κ. Θεοφάνης μίλησε για την ιστορία και τη σύγχρονη κατάσταση της Ορθοδοξίας στην Κορέα καθώς και για την οργάνωση ενοριών της νεοσύστατης εκκλησιαστικής επαρχίας.
Ανταποκριτής: Σεβασμιώτατε, η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας κατά τη γενομένη στις 26 Φεβρουαρίου ε.ε. συνεδρία της αποφάσισε τη σύσταση της εκκλησιαστικής επαρχίας της Κορέας εντός του Πατριαρχικού Εξαρχάτου Νοτιοανατολικής Ασίας. Στις 4 Απριλίου διορισθήκατε ποιμενάρχης της. Σε τι οφείλονται αυτές οι αποφάσεις; Κατά πόσο είναι επίκαιρες;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε ευλόγως ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας καλείται σήμερα να ανανεώσει το ποιμαντικό και το ιεραποστολική αυτής έργο στη Νοτιοανατολική Ασία, εκείνο δηλαδή το οποίο άρχισε εδώ πριν από αιώνες.
Η εμφάνιση της Ορθοδοξίας στην Κορέα συνδέεται στενώς προς την ανάπτυξη σχέσεων Ρωσίας-Κορέας τον 19ο-20ο αι. Κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αι. σημειώνεται η αθρόα μετοικεσία των Κορεατών στην Άπω Ανατολή της τσαρικής Ρωσίας. Το ιεραποστολικό έργο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας μεταξύ των Κορεατών άρχισε το 1856, με τον Άγιο Ιννοκέντιο Βενιαμίνοφ, τον Αρχιεπίσκοπο Καμτσάτκας, Κουριλίων και Αλεούτιων Νήσων, να αποστέλλει κήρυκες της Ορθοδοξίας στην περιοχή της Νότιας Ουσουρίας, όπου κατευθυνόταν το ρεύμα των Κορεατών μετοίκων. Ολόκληρα χωριά Κορεατών ασπάζονταν την Ορθοδοξία. Πολλοί εξ αυτών επανερχόμενοι στη συνέχεια στην Κορεατική χερσόνησο απετέλεσαν το πρώτο ποίμνιο της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Κορέα, η οποία η Αποστολή συστάθηκε το 1897 και άρχισε να δραστηριοποιείται στην Κορεατική χερσόνησο το Φεβρουάριο 1900. Μόνο τα τραγικά γεγονότα στην ιστορία της Ρωσίας και της Κορέας στάθηκαν εμπόδια διά την ομαλή συνέχιση της λειτουργίας της. Εννοώ την επανάσταση του 1917 στη Ρωσία, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η ίδρυση του Σοβιετικού κράτους, το οποίο ασκούσε εχθρική πολιτική έναντι της Εκκλησίας, και η κατόπιν της λήξεως του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διαίρεση της Κορέας σε εκείνες του Βορρά και του Νότου με τον εμφύλιο, ο οποίος επακολούθησε το διάστημα 1950-1953.
Το 1949 οι νοτιοκορεατικές αρχές απέλασαν από τη χώρα τον Αρχιμανδρίτη Πολύκαρπο Πριγιμάκ, τον Αρχηγό της Αποστολής. Διά λόγους πολιτικούς ανεστάλη η λειτουργία της Αποστολής με κατάσχεση της περιουσίας. Σήμερα, όταν δεν υπάρχουν πλέον παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν να εμποδίσουν το ιεραποστολικό και το ποιμαντικό έργο στην Κορέα, μπορούμε να μιλήσουμε διά τη συνέχιση του προ πολλού καιρού αρξαμένου έργου.
Τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής, με το σημαντικό αριθμό τέκνων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, όχι μόνο των Ρώσων πολιτών, αλλά και εκείνων των χωρών της κανονικής ευθύνης της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, να διαβιούν μόνιμα ή να έρχονται κατά διαστήματα με επαγγελματικά ταξίδια σε χώρες της Ασίας, ωθούν τις εκκλησιαστικές αρχές της καθ΄ημάς Εκκλησίας να επιδεικνύουμε την ποιμαντική μέριμνα υπέρ των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι δεν θέλουν να διακόψουν τους πνευματικούς δεσμούς με την οικεία αυτών Εκκλησία. Έτσι, μόνο στη Δημοκρατία τη Κορέας έχουν καταχωρηθεί περίπου 20 χιλιάδες άνθρωποι, ενώ το 2018 τη Νότια Κορέα την επισκέφθηκαν 300 000 Ρώσοι τουρίστες. Προφανώς, ότι ένα σεβαστό μέρος αυτών των ανθρώπων επιθυμούν να συμμετάσχουν δυναμικά στην εκκλησιαστική ζωή, να παρακολουθούν ακολουθίες, οι οποίες τελούνται συμφώνως προς τις παραδόσεις και το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, το οποίο είναι σε χρήση στη Ρωσία.
Όσον δε αφορά τη σύσταση του Πατριαρχικού Εξαρχάτου στη Νοτιοανατολική Ασία, αυτό αποτελεί ουδεμία καινοτομία στην ιστορία της καθ΄ημάς Εκκλησίας, αλλά μάλλον επαναφορά των προϋφισταμένων εκκλησιαστικών δομών. Το Δεκέμβριο 1945 ενορίες της Κίνας και της Κορέας ενώθηκαν στα πλαίσια της Μητροπολιτικής Περιφέρειας της Ανατολικής Ασίας, η οποία το 1946 με το διάταγμα του Πατριάρχη Αλεξίου Α’ ανασυγκροτήθηκε σε Εξαρχάτο Ανατολικής Ασίας με έδρα τη Χαρμπίν. Λόγῳ περιστάσεων το Εξαρχάτο καταργήθηκε το 1954 με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Σήμερα έχει επαναφερθεί, λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβολή των περιστάσεων.
Λέγω ότι καλώς θα ήταν να επαναφέρουμε τις δομές της Ρωσικής Εκκλησίας στην Κορέα και παλαιότερα. Και όμως, όταν το 1990 συνάφθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Νότιας Κορέας η Ρωσική Εκκλησία στην Πατρίδα ζούσε μια δύσκολη εποχή ανασυγκροτήσεως μετά από δεκαετίες της αθεϊστικής αιχμαλωσίας. Οι επισκεπτόμενοι τη Δημοκρατία της Κορέας Ρωσόφωνοι εύρισκαν την πνευματική υποστήριξη στις ενορίες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίες υπήρχαν. Τώρα πλέον, η Εκκλησία στη Ρωσία δραστηριοποιείται δυναμικά στον ιεραποστολικό τομέα, προσπαθώντας να συνοδεύει τα τέκνα αυτής σε όλες τις περιστάσεις της ζωής των. Έχει σημειώσει αύξηση κατά δεκάδες, εάν όχι εκατοντάδες φορές, η ροή των Ρωσοφώνων στην Κορέα, ώστε έχει ωριμάσει πλέον η ανάγκη ιδρύσεως των ενοριών του Πατριαρχείου Μόσχας στην Κορέα. Επιπλέον, εξαιτίας της διακοπής της ευχαριστιακής κοινωνίας με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, δια την οποία ούτε φταίμε εμείς, αλλά ούτε έγινε κατόπιν επιθυμίας μας, οι πιστοί μας βρέθηκαν ενώπιον μιας καταστάσεως όπου δεν έχουν που να εκκλησιάζονται, δι΄αυτό είναι επιτακτική ανάγκη πλέον η ίδρυση των ενοριών της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Ανταποκριτής: Σεβασμιώτατε, αμέσως μετά τις αποφάσεις της Συνόδου της καθ΄ημᾶς Εκκλησίας δημοσιεύθηκε συνέντευξη του υπηρετούντος στη Σεούλ Μητροπολίτη Αμβροσίου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, όπου ασκεί κριτική στις ενέργειες του Πατριαρχείου Μόσχας στην Κορέα. Πῶς σχολιάζετε αυτά;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Θέλω να διαβεβαιώσω διά το σεβασμό και την αγάπη μου στον Μητροπολίτη Αμβρόσιο και όσους κληρικούς εργάζονται υπό αυτόν στην Κορέα. Η δεκαετία της υπηρεσίας μου στην Κορέα στάθηκε πολύτιμη εμπειρία δι΄εμέ προσωπικά, και δι΄αυτό θα ήθελα να διατηρήσω διά παντός τις θερμές σχέσεις με αυτόν. Ἐν τούτοις με πόνο καρδιάς διαβάζω τώρα τις άδικες μομφές του κατά της Ρωσικής Εκκλησίας, οι οποίες αναρτώνται στις διαδικτυακές εκδόσεις με υπογραφή του Σεβασμιωτάτου κ. Αμβροσίου. Φρονώ ότι δεν υπηρετούν την καταπράυνση σε μυαλά και καρδιές των αναγνωστών.
Επίσης, θέλω φιλαδέλφως να υπενθυμίσω στον Σεβασμιώτατο κ. Αμβρόσιο ότι, παρά όποια προβλήματα μεταξύ των Εκκλησιών μας τώρα, δεν αξίζει να επιτρέπουμε ο καθένας από εμάς επιθετική ρητορική ή προσβολές κατά των Ιεραρχών των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών. Τούτο ουδόλως υπηρετεί τον εποικοδομητικό διάλογο.
Πιστεύω ότι, αντί να διασαφηνίσουμε ποιος έχει περισσότερα δικαιώματα να ασκεί την ιεραποστολή στην Κορέα, καλύτερα θα ήταν να εργαζόμαστε ειρηνικά και ήσυχα, διατηρώντας την αμοιβαία αγάπη και κοινωνία. Αυτό θα είναι μια αυθεντικότερη μαρτυρία της ενότητας της Εκκλησίας στους ετεροδόξους και τον εκκοσμικευμένο κόσμο. Το πεδίο δράσεως είναι ευρύχωρο και επαρκές δι΄όλους.
Ανταποκριτής: Είναι δυνατό να μιλάμε για κάποιο «προμελετημένο σχέδιο», δια το οποίο κάνει λόγο στη συνέντευξή του ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Το πιο σωστό θα ήταν να μιλάμε διά το έργο σχετικά με την οργάνωση της εκκλησιαστικής ζωής διά τους συμπατριώτες εξωτερικού και διά τη φροντίδα διά τους ανθρώπους, οι οποίοι διαβιούν μακράν της Πατρίδας των. Άλλωστε, διά πολλούς συμπατριώτες μας οι Ορθόδοξες ενορίες δεν είναι μόνο οι λειτουργικοί χώροι, αλλά επίσης και χώροι επικοινωνίας, παροχής της αμοιβαίας βοήθειας, διαφυλάξεως των εθνικών παραδόσεων και εορτασμών. Σε πολλές χώρες οι Ναοί αναδεικνύονται τόποι, όπου χάριν των οποίων οι άνθρωποι διατηρούν την πολιτιστική ταυτότητά των.
Βεβαίως, η αδυναμία της ευχαριστιακής κοινωνίας με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κατά κάποιο τρόπο υπήρξε κίνητρο διά τη δημιουργία νέων ενοριών, αλλά ούτως και άλλως οι ενορίες του Πατριαρχείου Μόσχας θα εμφανίζονταν αργά η γρήγορα στη Δημοκρατία της Κορέας, διότι ωρίμασε η ανάγκη.
Η απουσία της κανονικής κοινωνίας μεταξύ των Εκκλησιών Ρωσίας και Κωνσταντινουπόλεως είναι ένα επώδυνο θέμα διά κάθε Ορθόδοξο χριστιανό, Εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπισθεί σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου και οι πιστοί θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στα μυστήρια σε οποιοδήποτε Ορθόδοξο Ιερό Ναό ανεξαρτήτως της δικαιοδοσίας. Σε κάθε Θεία Λειτουργία προσευχόμαστε υπέρ αποκαταστάσεως της εκκλησιαστικής ενότητας.
Ανταποκριτής: Σεβασμιώτατε, πείτε μας παρακαλώ διά το πῶς βλέπετε αυτή τη στιγμή το έργο στην Κορέα. Μήπως σώζεται κάποια περιουσία της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Κορέα; Τί υπάρχει ήδη και τί ακόμη πρόκειται να γίνει;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Σήμερα, δυστυχώς, δεν διαθέτουμε ούτε οικόπεδο, αλλά ούτε και κτίρια. Το παλαιό οικόπεδο της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής, το οποίο ευρίσκετο στο κέντρο της Σεούλ στην περιοχή Τσοντόν, οικονομικά μέσα διά την αγορά του οποίου κάποτε συγκεντρώθηκαν από ποσά, τα οποία διέθεσε η Κυβέρνηση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας υπέρ της Αποστολής και από εράνους αγάπης στη Ρωσία, δεν μας ανήκει πλέον. Με απόφαση του Αγιωτάτου Πατριάρχη Τύχωνος της 4ης Νοεμβρίου 1921 η Αποστολή στην Κορέα υπήχθη υπό τη δικαιοδοσία του Αρχιεπισκόπου Τόκυο Σέργιο Τιχομίροφ, δι΄αυτό το οικόπεδο και οι οικοδομές καταγράφηκαν στο όνομα της Εταιρείας Περιουσιών της Ιαπωνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αργότερα, η τοπική Ορθόδοξη κοινότητα, η οποία μέχρι τότε είχε υπαχθεί στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, μέσω δικαστηρίου απέκτησε δικαιώματα εφ΄ όλης της περιουσίας της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Κορέα και κατόπιν πωλήσεώς της απέκτησε νέο οικόπεδο στην περιοχή Μαπχό της Σεούλ, όπου στη συνέχεια κατασκευάσθηκε Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου…
Τώρα, διά νέα ενορία της Αναστάσεως αναγκαζόμεθα να νοικιάσουμε ένα μικρό χώρο στην περιοχή Γιονγκσάν, όπου και τελούνται ιερές ακολουθίες. Στην Αναστάσιμη ακολουθία αποδείχθηκε στενός, διότι εκκλησιάσθηκαν περισσότεροι από 100 άτομα. Η ενορία στη Σεούλ συγκροτείται από πολίτες της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, του Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, τις ΗΠΑ. Παρόλο που οι ακολουθίες τελούνται στα Εκκλησιαστικά Σλαβονικά, τις παρακολουθούν και οι πολίτες της Κορέας. Μέρος των Ορθοδόξων Κορεατών εξέφρασαν τη διαφωνία τους με τις ενέργειες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην Ουκρανία ή δι΄άλλους λόγους εκκλησιάζονται στην ενορία μας στη Σεούλ. Υπάρχουν αρκετοί Ρωσόφωνοι ενορίτες, οι οποίοι διαβιούν στο Μπουσάν, διά τους οποίους οργανώθηκαν επίσης ιερές ακολουθίες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της Αναστάσεως. Εκτός της Σεούλ και του Μπουσάν, υπάρχουν και άλλες πόλεις, όπου ζει συμπαγής ο Ρωσόφωνος πληθυσμός. Παντού, δηλαδή θα πρόκειται να οργανωθεί μια ολοκληρωμένη εκκλησιαστική ζωή.
Ανταποκριτής: Ποιος τελεί ιερές ακολουθίες στη νέα ενορία της Αναστάσεως;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Από την αρχή, κατά τη διαδικασία οργανώσεως της ενορίας στη Σεούλ, Ιερείς από ενορίες του Πατριαρχικού Εξαρχάτου Νοτιοανατολικής Ασίας απεσπῶντο διά σύντομα διαστήματα στην Κορέα. Τώρα πλέον, θα πρέπει να επιλέξουμε μόνιμους κληρικούς. Επίσης, στη Σεούλ υπηρετεί ο Πρωθιερέας Παύλος Κανγκ, πολίτης της Δημοκρατίας της Κορέας, ο οποίος τυγχάνει κληρικός της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας. Ένας άλλος ακόμη Ιερέας από τη Νότια Κορέα, Ιερομόναχος Παύλος Τσχβε αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει τις σπουδές του στη Θεολογική Ακαδημία Αγίας Πετρουπόλεως. Ευελπιστώ ότι κατόπιν αποφοιτήσεώς του θα επανέλθει στα ίδια και θα μᾶς βοηθά.
Ανταποκριτής: Είναι γνωστό ότι στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας λειτουργεί Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος Πιονγιάνγκ. Πείτε μας λίγα λόγια δι΄αυτόν.
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Η απόφαση κατασκευής του πρώτου Ορθοδόξου Ιερού Ναού στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας (ΛΔΚ) αποφασίσθηκε από τον ηγέτη της ΛΔΚ Κιμ Τζόνγκ-Ιλ το 2002, κατόπιν επιστροφής του από την επίσκεψη στον Ναό Αγίου Ιννοκεντίου Ιρκούτσκ στην πόλη Χαμπάροβο. Αμέσως μετά στην Πιονγιάνγκ κατασκευάσθηκε Ναός, ενώ τον Ιούλιο 2006 η κοινότητα του Ιερού Ναού Αγίας και Ζωοποιού Τριάδος εντάχθηκε στους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Τα εγκαίνια του Ναού τον Αύγουστο 2006 τέλεσε ο τότε Μητροπολίτης Σμολένσκ και Καλίνινγραντ Κύριλλος (νῦν Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών). Κληρικοί του Ναού πραγματοποίησαν τις σπουδές τους σε εκκλησιαστικά εκπαιδευτήρια της Ρωσίας και χειροτονήθηκαν από Ρώσους Ιεράρχες. Τώρα στο Ναό εκκλησιάζονται κυρίως στελέχη των διπλωματικών αποστολών, των ευρισκομένων στην Πιονγιάνγκ.
Ανταποκριτής: Σεβασμιώτατε, τί άλλο θέλετε να πείτε στους αναγνώστες μας;
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Μέσα από την έκδοσή Σας θέλω να απευθύνω έκκληση σε όλα τα πιστά τέκνα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, τα οποία διαβιούν στην Κορέα, να ενωθείτε γύρω από την οικεία Σας Εκκλησία και τον Προκαθήμενός της, καθώς και να παράσχετε υποστήριξη προς τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο και όλη την κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, οι οποίοι διέρχονται σήμερα μια δύσκολη εποχή. Τώρα, με τις ενορίες στην Κορέα μόλις να ευρίσκονται σε στάδιο συστάσεως, ζητείται η ενεργός αρωγή Σας διά τη δημιουργία νέων κοινοτήτων. Επικαλούμαι την ευλογία του Θεού επί όλους Σας!
Ανταποκριτής: Σᾶς ευχαριστώ διά τη συνέντευξη.
Αρχιεπίσκοπος Θεοφάνης: Κι εγώ Σᾶς ευχαριστώ.